Begeleiding van pleegouders

In de begeleiding van pleegouders is een aantal aspecten van belang:

• Zicht op ondersteuningsbehoeften.
• Kennis van de geschiedenis van het pleegkind.
• Begeleiding in de opvoeding.
• Begeleiding bij problemen die veel voorkomen bij pleegkinderen, zoals gedragsproblemen en trauma's, en begeleiding bij het opbouwen van een gehechtheidsrelatie.
• Erkenning en waardering voor de inzet van pleegouders, zowel in positieve als in moeilijke situaties.

Handvatten voor ondersteuning

Er zijn verschillende vormen van ondersteuning die pleegouders helpen een goede balans te bewaren tussen draagkracht en draaglast:

• Informele ondersteuning door familie, vrienden, buren en kennissen.
• Training tijdens de plaatsing, waarin pleegouders kennis en vaardigheden opdoen.
• Pleegoudergroepen gericht op het uitwisselen van ervaringen met pleegzorg.
• Buddy-systemen waarin onervaren pleegouders steun krijgen van ervaren pleegouders.
• Ondersteuning door de pleegzorgwerker, via gesprekken en coördinatie van andere ondersteuning.

De pleegzorgwerker heeft een belangrijke rol in de begeleiding van pleegouders. Hij gaat over een groot aantal onderwerpen met pleegouders in gesprek. Het is van belang dat de pleegzorgwerker een goede werkrelatie met pleegouders opbouwt. Hierin staan open communicatie en een gezamenlijke reflectie op de voortgang centraal. Daarnaast heeft de pleegzorgwerker een belangrijke verwijsfunctie. Wanneer de geboden ondersteuning niet voldoende is, kan de pleegzorgwerker in overleg met de casemanager of jeugdbeschermer extra ondersteuning inschakelen.

Andere ondersteuning voor pleegouders

Naast de begeleiding door de pleegzorgorganisatie kunnen ouders voor vragen, informatie, en ondersteuning terecht bij de Nederlandse Vereniging voor Pleeggezinnen (NVP). Deze vereniging geeft individuele ondersteuning aan pleegouders bij allerlei zaken, zoals een meningsverschil of probleem met de gecertificeerde instelling, de pleegzorgaanbieder of de overheid. Pleegouders kunnen voor informatie ook terecht op Pleegzorg.nl.

Pleegzorg.nl is het online platform voor de pleegzorg om pleegouders te versterken in hun rol en geïnteresseerden kennis te laten maken met pleegzorg. En om professionals te ondersteunen in hun werk, met betrouwbare kennis en handige verwijzingen.

Op pleegzorg.nl kun je:

• informatie over pleegzorg vinden in de bibliotheek
• leren via trainingen, workshops, e-learning en meer
• andere pleegouders ontmoeten in de besloten community

Behouden van pleegouders

Ieder jaar stopt een flink deel van de pleeggezinnen. In 2018 ging het bijvoorbeeld om 14 procent van de pleeggezinnen. In 2019 is onderzocht waarom pleeggezinnen stoppen. Meer dan de helft van de ondervraagde pleeggezinnen vertelde te zijn gestopt vanwege voor hen ongewenste omstandigheden. Zo stopt een deel van de pleegouders omdat zij onvoldoende ondersteuning hebben ervaren.

Om meer pleegouders te behouden, is het belangrijk in iedere fase van het pleegouderschap meer waardering, aandacht, erkenning, ondersteuning en begeleiding te bieden. Niet alleen tijdens de plaatsing, maar ook daarvoor én erna. Op het gebied van nazorg en positieve afronding is nog veel winst te behalen, bleek uit het onderzoek. Ook is het belangrijk dat pleegouders meer en betere mogelijkheden krijgen voor training, scholing en het leren met en van andere pleegouders.

Het onderzoek liet zien dat ook pleegouders met negatieve ervaringen er vaak voor openstaan om in de toekomst weer iets te betekenen voor pleegkinderen. Op dit moment wordt te weinig gebruik gemaakt van dit potentieel.

Onderzoek Waarom stoppen pleegouders?

Review en factsheet

De informatie op deze pagina is deels gebaseerd op de wetenschappelijke literatuur over dit onderwerp. Een uitgebreide samenvatting daarvan kun je lezen in de review Begeleiden van pleegouders: wat werkt? 

De factsheet Begeleiden van pleegouders: wat werkt? geeft een praktische vertaling van deze kennis voor de beroepspraktijk.

Meer informatie

• Nederlandse Vereniging voor Pleeggezinnen
• Pleegzorg Nederland
• Mobiel, tijdschrift voor pleegzorg