Wat is jongerenwerk?

Jongerenwerk als instrument

Jongerenwerkers spreken de taal van jongeren en van de buurt, stimuleren hun persoonlijke én sociale ontwikkeling, komen voor hun belangen op en geven grenzen aan. De nadruk komt voor jongerenwerkers steeds meer te liggen op vraaggericht werken in plaats van aanbodgericht werken. Jongerenwerk is daarmee een instrument om kwetsbare jongeren de kans te geven op te groeien tot betrokken, actieve en zelfstandige volwassenen.

De term jongerenwerker

De term jongerenwerker wordt niet in iedere gemeente gebruikt. Bij een welzijnsstichting wordt bijvoorbeeld vaak een overkoepelende term gebruikt, zoals sociaal werker, sociaal makelaar (jeugd) of wijkwerker (met expertise jongerenwerk). 

Lees meer over sociaal werk

Wat doen jongerenwerkers?

Jongerenwerkers bieden laagdrempelige ondersteuning aan jongeren in hun ontwikkeling naar volwassenheid. Ze doen dit door contact te maken, te signaleren, motiveren, opvoeden en activeren. Daarbij werken jongerenwerkers met diverse partners samen, zoals ouders, scholen, jeugdhulp, wijkteams en politie. 

Sociale en talentontwikkeling

Jongerenwerkers organiseren veelzijdige activiteiten: van een speurtocht tot een straatvoetbaltoernooi, van voorlichting over drugs en alcohol tot jamsessies. De rode draad is altijd de persoonlijke vorming van de jeugd. Het jongerenwerk is gericht op het:

• stimuleren van talentontwikkeling;
• functioneren als rolmodel; 
• helpen opbouwen van een sociaal netwerk;
• helpen aanpakken van persoonlijke of sociale problemen;
• vinden van positieve vormen van vrijetijdsbesteding;
• bevorderen van actieve participatie in de samenleving;
• het vinden van een toekomstperspectief.

Jongeren krijgen de kans hun talenten te ontwikkelen, waarbij de nadruk ligt op wat zij kunnen, in plaats van op wat er fout gaat.

Vertrouwensband met jongeren

Jongerenwerkers kennen de jongeren, de ouders en de scholen en weten aan te sluiten bij de leefwereld van de jeugd. De kracht van het jongerenwerk is dat de professionals in staat zijn om kwetsbare jongeren te bereiken, te helpen met het ontwikkelen van talenten en langdurige relaties met hen aan te gaan.

Preventie

Jongerenwerkers spelen een prominente rol bij het voorkomen van problemen, zoals schooluitval, werkloosheid, overlast, uitsluiting en radicalisering. Dit doen jongerenwerkers door laagdrempelige ondersteuning te bieden en daar te zijn waar jongeren opgroeien. De preventieve waarde van het jongerenwerk is ook nader onderzocht in het onderzoek De preventieve kracht van het jongerenwerk van het lectoraat Youth Spot (Hogeschool van Amsterdam).  

Doelgroepen

Jongerenwerk richt zich op jongeren vanaf 10 jaar tot circa 23 jaar. Daarbij gaat er vaak extra aandacht uit naar jongeren in een kwetsbare positie of jongeren die extra ondersteuning kunnen gebruiken in de ontwikkeling naar volwassenheid. De doelgroep waar jongerenwerkers zich op richten bestaat dus zowel uit jongeren waarmee het goed gaat, als jongeren met lichte en zwaardere problematiek.

Meidenwerk

Voor meiden bestaat er in sommige gemeenten ook meidenwerk. De reden hiervoor is dat jongerenwerkers meiden over het algemeen minder bereiken. Ook mogen sommige meiden van hun ouders niet deelnemen aan de activiteiten omdat deze voor zowel jongens als meiden zijn. Door aparte activiteiten voor meiden te organiseren, kunnen jongerenwerkers een betere vertrouwensband opbouwen. Tegelijkertijd kan zo gewerkt worden aan de empowerment en het zelfvertrouwen van deze doelgroep.

Youth Spot deed van 2011 tot 2018 onderzoek naar het meidenwerk als specifieke methodiek van het jongerenwerk. Het doel was om inzicht te geven in het methodisch handelen van meidenwerkers en aan te tonen wat de werking en het resultaat is van het meidenwerk. 

Kinderwerk

Voor kinderen in de leeftijd van 5 tot 12 jaar bestaat er kinderwerk. In de praktijk zijn er echter regelmatig jongerenwerkers die ook activiteiten voor kinderen organiseren, bijvoorbeeld omdat de doelgroep deels overlapt of omdat er niet in iedere gemeente kinderwerkers actief zijn.

Meer informatie

• Infographic 'Wat is jongerenwerk?'
• Proefschrift Cynthia Boomkens – Supporting vulnerable girls in shaping their lives