Landelijke kwaliteitscriteria voor gezinshuizen

Steeds meer kinderen die tijdelijk of langdurig niet thuis of bij familie kunnen wonen, vinden een veilige plek in een gezinshuis. Door het groeiende aantal gezinshuizen is er behoefte aan duidelijke kwaliteitscriteria voor deze kleinschalige vorm van jeugdhulp. In overleg met medewerkers in gezinshuizen hebben experts die criteria opgesteld: de landelijke Kwaliteitscriteria Gezinshuizen. Ze zijn op 24 juni gepresenteerd tijdens het symposium De kwaliteit van gezinshuizen.

Als je uithuisgeplaatste kinderen en jongeren vraagt wat zij zelf willen, is het antwoord vaak: 'Gewoon zijn'. Gezinshuizen bieden deze kinderen een plek in een zo normaal mogelijke gezinssituatie, waarin gezinsouders volgens het 24x7-principe opvoeding, ondersteuning en zorg bieden aan kinderen en jongeren die bij hen in huis zijn geplaatst. Deze kinderen en jongeren hebben intensieve en professionele hulpverlening nodig, als gevolg van beschadigende ervaringen of complexe problematiek. Gezinshuizen zijn een bijzondere hulpvorm, waarin snel verwarring kan ontstaan over verantwoordelijkheden en verwachtingen. Daarom is er steeds meer behoefte aan duidelijkheid over richtlijnen, normen en kwaliteitscriteria.

Vier bouwstenen

Op verzoek van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd en in opdracht van het ministerie van VWS zijn de landelijke Kwaliteitscriteria Gezinshuizen ontwikkeld voor de sector. Het doel van de kwaliteitscriteria is om aan te geven wat de kenmerken zijn van een goed gezinshuis. Hiervoor zijn veldnormen opgesteld aan de hand van vier bouwstenen:

• Bekwaamheid van de gezinshuisouder;
• Het leefklimaat in gezinshuizen;
• De positie van kinderen en hun ouders;
• De organisatie van de zorg.

Professionele verantwoordelijkheid

Uitgangspunt is dat de gezinshuisouder de professionele verantwoordelijkheid heeft om de kwaliteit te bieden die is beschreven in de kwaliteitscriteria, maar tegelijkertijd de professionele autonomie heeft om daar onderbouwd van af te wijken in een individuele situatie.

Rob de Munck, voorzitter van het kernteam dat de kwaliteitscriteria opstelde: 'Ik verwacht dat de criteria niet alleen bijdragen aan de kwaliteit van gezinshuizen, maar ook een extra impuls geven aan de uitbreiding van het aantal plaatsen in gezinshuizen. Deze hulp is een onmisbaar onderdeel van de jeugdzorg als we willen dat veel meer kinderen die niet thuis kunnen wonen, opgroeien in gezinnen.'

Duidelijkheid

De kwaliteitscriteria zijn een belangrijke stap in de verdere professionalisering en profilering van gezinshuizen. Ze creëren duidelijkheid voor alle betrokkenen. Voor kinderen, jongeren en ouders is duidelijk omschreven wat ze mogen verwachten van de opvoeding, ondersteuning en zorg in gezinshuizen. Voor gezinshuisouders bieden de criteria meer zekerheid over wat ze van andere hulpverleners kunnen verwachten. Voor gemeenten geven ze richtlijnen met betrekking tot de inkoop van het zorgaanbod. De inspectie kan het aanbod toetsen aan heldere criteria. Voor jeugdzorginstellingen zijn de criteria een goede basis om heldere afspraken te maken met gezinshuisouders. Daarnaast helpen de criteria bij het ontwikkelen van een passend scholingsaanbod voor gezinshuisouders en andere betrokkenen.

De Kwaliteitscriteria Gezinshuizen zijn ontwikkeld door een kernteam van Gezinshuis.com (voorzitter), Present 24x7, Driestroom, Jeugdzorg Nederland, Keurmerk Gezinshuizen, 's Heeren Loo, de Hogeschool Leiden en het Nederlands Jeugdinstituut, met veel input van het jeugdveld.

Bron: Nederlands Jeugdinstituut