Voorbeelden van interventies bij polarisatie

Volgens experts en praktijkdeskundigen lopen spanningen onder jongeren bijna nooit uit de hand, omdat professionals in Nederland veel preventief handelen. Dit blijkt uit onderzoek van het Verwey-Jonker Instituut en het Nederlands Jeugdinstituut, in opdracht van Platform JEP.

De ondervraagde experts en praktijkdeskundigen noemen een kleurrijk palet aan interventies bij oplopende spanningen, twee voorbeelden zijn:

Tijdig actie ondernemen

'Het beste is in mijn ervaring om tijdig het gesprek aan te gaan met boze jongeren. Een voorbeeld: Jaren geleden in Amsterdam Slotervaart was er een jongen op een brommer die wegreed van de politie en vervolgens is verongelukt. De jongeren in de buurt gaven de politie de schuld en hebben dat afgereageerd op de politie. We hebben jongeren, ouderen en politie binnengehaald bij het buurtcentrum om het gesprek aan te gaan. Onwetendheid zorgt ook dat jongeren op een bepaalde manier reageren.'

'Politie, burgemeester, jongeren, sociaal werkers en de gemeenschappen zelf waren hierbij betrokken. Ik vind dat daarbij goed is geïntervenieerd. Waarom het heeft gewerkt, is dat er snel actie is ondernomen en er snel naar elkaar is geluisterd. Het moest weer rustig worden in de buurt en op school. In de buurt kwamen er veel instanties op af en dat werkte aanvankelijk niet, maar toen de buurt betrokken werd, werd het opgelost.'

Jongeren serieus nemen

'Vier jongeren uit Overvecht zijn altijd boos op de politie. Zij vertelden dat ze in Overvecht nergens op straat met elkaar konden staan praten, zonder dat ze werden aangehouden. Toen
kwamen ze met opmerkingen dat ze politieauto's in brand wilden steken. Ik vond dit vrij extreem en ben met de politie gaan praten.'

'De politie heeft toen van de politieopleiding een agent gestuurd die met de jongeren in gesprek is gegaan. Na een gesprek van drie uur was de woede bij de jongeren helemaal gezakt, doordat naar ze werd geluisterd, met ze werd gepraat en er ruimte was om frustraties te uiten. Communicatie zorgt voor begrip en het zorgt ervoor dat de woede afneemt en de spanningen niet tot incidenten leiden.'

De kern is vertrouwen

Preventie en aanpak van polarisatie begint bij het zoeken van verbinding: betrek jongeren bij de samenleving en vergroot hun weerbaarheid tegen polariserende invloeden. Onderhuidse polarisatie is groot en 'triggers' kunnen leiden tot oplopende spanningen. Uit het onderzoek blijkt dat de interventies in de praktijk variëren van het versterken van empowerment van kwetsbare jongeren en het voeren van gesprekken, tot de inzet van hulpverleners met dezelfde etnische of culturele achtergrond. De kern hierbij is de opbouw van vertrouwen bij jongeren.

Bron: Nederlands Jeugdinstituut; Verwey-Jonker Instituut; Platform JEP