‘Stel grenzen aan vrijheid van onderwijs’

Stel bij het bepalen van de grenzen van de vrijheid van onderwijs de uitgangspunten van de democratische rechtsstaat centraal. Dat schrijft de Onderwijsraad over artikel 23 van de Grondwet in zijn advies Grenzen stellen, ruimte laten.

De vrijheid van onderwijs past bij de vrije en open samenleving in Nederland. Maar er zijn volgens de Onderwijsraad ook grenzen aan die vrijheid. De raad adviseert de overheid om bij het bepalen van grenzen nadrukkelijk te kijken naar de uitgangspunten van de democratische rechtsstaat, zoals gelijkwaardigheid, verdraagzaamheid en respect voor verscheidenheid.

Vanwege die uitgangspunten hoort de overheid alle scholen te verplichten om te werken aan onderwijsinhoud en -doelen die vallen onder de noemer democratisch burgerschap, aldus de Onderwijsraad. Scholen hebben wel ruimte om eigen keuzes te maken, maar dan alleen binnen deze gemeenschappelijke kern.

Begrensd door wat niet mag

De vrijheid van onderwijs wordt daarnaast begrensd door wat niet mag binnen een school. Aan de hand van de uitgangspunten van de democratische rechtsstaat zijn sommige situaties, praktijken en uitlatingen van scholen verboden. Belangrijke normen daarvoor zijn bijvoorbeeld respect voor verscheidenheid, non-discriminatie, gelijke behandeling, verdraagzaamheid en de afwezigheid van dwang.

Volgens de Onderwijsraad moet de overheid er beter op letten dat scholen zich houden aan wetgeving en beter handhaven, bijvoorbeeld als scholen discrimineren. Hierbij moet de overheid vaker buiten de onderwijswetgeving kijken en beter gebruikmaken van gelijkebehandelingswetgeving, het rechtspersonenrecht, het strafrecht en het civiele aansprakelijkheidsrecht, aldus de Onderwijsraad.

Bron: De Onderwijsraad