Sociale wijkteams en gemeentelijk beleid

Voor hulp en ondersteuning aan inwoners is het relevant te kijken naar het lokale sociale beleid en hoe professionals hier invulling aan geven. Voor meer inzicht in de manier waarop sociale problematiek aangepakt en verbeterd kan worden, stelden onderzoekers van het programma Integraal Werken in de Wijk (IWW) zich de vraag: Wat is het gemeentelijke beleid rond ondersteuning en zorg en lukt het om die te vertalen naar de praktijk?

De meeste Nederlandse gemeenten hebben sociale wijkteams opgezet om invulling te geven aan de decentralisaties. In deze teams werken professionals vanuit verschillende expertises samen aan de ondersteuning van inwoners. Het gaat dan om het welzijn, meedoen in de samenleving, werk, zorg in en om huis, en opvoeden en opgroeien.

Het IWW wilde onderzoeken of het deze wijkteams lukt om de gemeentelijke beleidsuitgangspunten te vertalen naar de handelingspraktijk. In het rapport 'Gemeentelijke beleidsuitgangspunten voor het sociaal domein. Opgave voor sociale wijkteams' wordt het beleid besproken voor elf thema's (zoals zelfredzaamheid, maatwerk en professionele ruimte).

Uit het rapport blijkt dat de beleidsuitgangspunten van gemeenten abstract en multi-interpretabel zijn en lijken ze elkaar soms tegen te spreken. In het kort:

• Beleidsuitgangspunten zijn mooi geformuleerd, maar vaak in abstracte taal. Wanneer ambities en doelen worden geformuleerd, worden deze meestal niet concreet gemaakt of nader ingevuld. Er is meer aandacht voor het 'wat' dan voor het 'hoe'. 
• Het valt op dat in het beleid prioritering en concretisering van de uitgangspunten niet of nauwelijks een plek krijgt. Daardoor komt de verantwoordelijkheid feitelijk bij de professionals te liggen.  
• Sommige uitgangspunten zijn niet makkelijk met elkaar in overeenstemming te brengen. Denk bijvoorbeeld aan het geven van ruimte aan de professional, om vervolgens als gemeente wel efficiënte inzet van middelen te verlangen. 

Vertaling van beleid naar praktijk

Het rapport laat zien dat er in sommige gevallen sprake kan zijn van schijnbare tegenstellingen. Het zou nuttig zijn om te onderzoeken hoe gemeenten en professionals met elkaar kunnen samenwerken en stappen zetten in de vertaling van beleid naar praktijk. De wijze van sturing door gemeenten op de beleidsuitgangspunten is daarbij van belang. 

Ook is relevant op welke wijze gemeenten en sociale (wijk)teams zich verder willen ontwikkelen, leren en verbeteren. Gebeurt dat in samenspraak, parallel, of leren beleid en praktijk onafhankelijk van elkaar? In de vervolgfase van het onderzoek zal er vanuit het programma Integraal Werken in de Wijk ingezet worden op onderzoek naar de manier waarop de vertaling verloopt en hoe gemeenten en professionals hierin met elkaar samenwerken.

Integraal Werken in de Wijk

In het programma Integraal Werken in de Wijk bundelen Movisie, het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid, het Nederlands Jeugdinstituut en Vilans hun krachten om kennis te verzamelen, te verrijken en te verspreiden over de integrale aanpak van meervoudige vragen en problemen. Dit gebeurt in nauwe samenwerking met de praktijk. Het doel daarvan is om professionals en beleidsmakers inzicht te geven in wat werkt. 

Bron: Nederlands Jeugdinstituut