Jongere in groeikern vaak slechter af

Jongeren in groeikernen zijn vaak slechter af dan hun leeftijdsgenoten elders. Veel van hen groeien op in kwetsbare gezinnen, de kwaliteit van het onderwijs staat onder druk, er zijn weinig jeugdvoorzieningen, en het gevoel van veiligheid is lager. Dat blijkt uit onderzoek door het Verwey-Jonker Instituut, Bureau Louter en Platform31.

Groeikernen werden vanaf de jaren 60 gebouwd als overloopgebieden voor de grote steden. Dit zijn bijvoorbeeld nieuwe steden als Almere, maar ook bestaande kernen die een groeisprong doormaakten, zoals Purmerend en Zoetermeer.

Groeikernen scoren bovengemiddeld slecht op leefbaarheid en veiligheid. Er verkeren relatief veel gezinnen in kwetsbare omstandigheden, bijvoorbeeld door problematische schulden. Ouders hebben door fulltime banen of geldstress weinig tijd voor hun kinderen, waardoor die zich minder goed ontwikkelen. Daarnaast signaleren schoolpersoneel en jongerenwerkers dat kinderen vaak zonder ontbijt naar school gaan of geen laptop hebben om hun huiswerk te maken.

Minder kwaliteit en capaciteit scholen

Ook is er in groeikernen een achteruitgang in de kwaliteit en capaciteit van de scholen. Die zijn vaak verouderd en vervallen en daardoor minder aantrekkelijk voor zowel leerlingen als docenten. Dat leidt tot een negatieve spiraal waarin de onderwijskwaliteit verder afneemt. Zo scoort het onderwijs in groeikernen minder dan gemiddeld, zijn er relatief veel vroegtijdig schoolverlaters en is het gemiddelde schooladvies laag.

Naast schuldenproblematiek is er in groeikernen ook veel jeugdcriminaliteit. Zo zouden jongeren vaak worden benaderd door het drugscircuit, dat inmiddels stevig verankerd is in sommige wijken.

Meer investeren

Om groeikernen voor kinderen en jongeren leefbaarder en toekomstbestendiger te maken, adviseren de onderzoekers gemeenten om te investeren in beter onderwijs, meer jeugdwerk, boa's en jeugdvoorzieningen. Ook moet er meer ruimte komen voor initiatief van jongeren zelf, meer aandacht voor het aantrekken van goede leerkrachten en extra stageplekken voor jongeren.

Stimuleer jeugdvoorzieningen

'Er zijn steeds minder laagdrempelige voorzieningen die ontmoetingen stimuleren, zoals buurthuizen, speeltuinen, bibliotheken en sportverenigingen', zegt Ali Karataş van het NJi. 'Als je deze voorzieningen en de initiatieven van jongeren niet actief stimuleert, groeit de onrust. Dit gebeurt niet alleen in groeikernen, maar in heel Nederland. Waar je ook woont of waar je wieg staat, voor een goede opvoeding en ontwikkeling van kinderen en jongeren is een sterke pedagogische basis met voldoende jeugdvoorzieningen nodig.'

Ondersteuning bij opgroeien en opvoeden

'Om zicht te krijgen op hoe de pedagogische basis ervoor staat, kun je als gemeente gebruik maken van indicatoren en cijfers die openbaar beschikbaar zijn. Dit zijn vaak cijfers die andere instanties standaard verzamelen. Wees kritisch en bedenk daarbij niet alleen wát je wilt weten, maar vooral ook waarom je dat wilt weten en ga hierover in gesprek met jongeren zelf. Door de pedagogische basis per wijk en buurt in beeld te brengen, wordt duidelijk op welke onderdelen versterking nodig is om kinderen, jongeren en ouders te ondersteunen bij het opgroeien en opvoeden.'

Meer informatie

Bericht New Town Alliantie Onderzoeksrapport Zorgen voor New TownsBericht NOS