Inspecties willen plaatsingsstop voor JJI's

Plaats jongeren alleen nog in een justitiële jeugdinrichting (JJI) als die hen een passende behandeling en verantwoord verblijf kan bieden. Dat adviseren vier inspecties aan minister Franc Weerwind voor Rechtsbescherming.

De inspecties maken zich al jaren zorgen over de behandeling en de veiligheid in de JJI's. Dat komt vooral door gebrek aan personeel en plaatsen. Nu concluderen de inspecties dat de JJI's een onuitvoerbare opdracht hebben. Ze vinden het onverantwoord om nieuwe jongeren te plaatsen zolang de JJI's hen niet kunnen bieden waar zij recht op hebben en wat zij nodig hebben.

Intensieve begeleiding

Verdachte en veroordeelde jongeren krijgen in JJI's vaak niet de intensieve begeleiding die ze nodig hebben. Zij kunnen niet altijd doorstromen naar een voor hen geschikte plek, omdat de afdelingen vol zijn. Het merendeel van de JJI's kon afgelopen zomer niet voldoen aan de wettelijke eisen die gelden voor hun dagprogramma's. Jongeren moesten daardoor meer tijd verplicht op hun kamer blijven dan wettelijk is toegestaan. Medewerkers hebben niet de tijd om jongeren goed te leren kennen, wat ten koste gaat van de veiligheid van personeel en jongeren. Ook staat de samenwerking met het onderwijs onder druk.

In een reactie wijst Weerwind erop dat hij geen invloed heeft op de instroom in de JJI's. De rechter beslist over vrijheidsbeneming, niet de minister. Bovendien gaat het jeugdstrafrecht al voorzichtig om met jeugddetentie en voorlopige hechtenis voor minderjarigen. Als een rechter besluit een jongere te plaatsen in een JJI is dat meestal omdat er geen beter alternatief is. Verder is Weerwind bang dat het inperken van de instroom leidt tot een zwaarder beroep op de jeugdbescherming en de jeugd-ggz, die niet is ingesteld op de zware doelgroep van de jeugdstrafrechtketen. Weerwind erkent dat het urgent is om de druk op de JJI's te verlichten. Hij komt uiterlijk in januari met maatregelen, zegt hij toe.

Bescherming, zorg en re-integratie

'Het is schokkend dat een land als Nederland jongeren in het jeugdstrafrecht niet kan bieden wat zij nodig hebben', zegt Agnes Derksen van het Nederlands Jeugdinstituut. 'Het jeugdstrafrecht is bedoeld om te zorgen dat jonge plegers van een delict niet verder afglijden in de criminaliteit. Zij hebben bescherming, zorg en re-integratie nodig. Deze jongeren opsluiten zonder goede behandeling vergroot alleen maar het risico op criminaliteit, in plaats van terugkeer in de samenleving.'

Derksen pleit voor betere alternatieven voor de jongeren. 'Bijvoorbeeld kleinschalige voorzieningen voor jeugddetentie, dicht bij de samenleving. Dan kunnen ze naar school blijven gaan en makkelijker terugkeren in de maatschappij. Als we hen alleen maar opsluiten bij wijze van straf, zullen deze jongeren verharden. Daar hebben de jongeren én de samenleving niets aan.'

Bron: Inspectie Veiligheid en Justitie; ministerie van Veiligheid en Justitie

Meer informatie

Bericht Inspectie Veiligheid en JustitieBrief van de inspecties aan minister voor RechtsbeschermingReactie minister voor Rechtsbescherming