Het lot van de kinderen van Syriëgangers

Wat kunnen we leren van de ervaringen van kinderen van NSB'ers na de Tweede Wereldoorlog? Zij werden onderworpen aan heropvoedingsprogramma's in plaats van dat zij behandeld werden voor de opgelopen trauma's. Socioloog en criminoloog Marion van San ging tijdens de negende Mulock Houwer-lezing op 21 november in op het gemeenschappelijk lot van kinderen van Syriëgangers en NSB'ers. Zij roept nadrukkelijk op het perspectief te kiezen dat ook Mulock Houwer bepleitte: het belang van het kind.

Kinderen terughalen

Er is veel discussie over de vraag of de Nederlandse staat Nederlandse kinderen en hun moeders moet terughalen uit kampen in voormalig IS-gebied. Marion van San staat als wetenschapper in nauw contact met de vrouwen in die kampen en hun families. Van San: 'Het gaat veel te ver om kinderen te straffen voor de keuzes van hun ouders, hoe gruwelijk die keuzes ook zijn geweest. Kinderen blijven in de eerste plaats kinderen, en bij het afwegen van de dilemma's waar je voor staat als je nadenkt over het al dan niet terughalen van deze kinderen naar Nederland, zou het doorslaggevend belang dat van de kinderen moeten zijn.'

Angst

Volgens Van San overheerst in de samenleving vooral angst en worden nu dezelfde redenen gegeven als voor het niet helpen van NSB-kinderen. 'De situatie waarin we nu verkeren heeft ook veel weg van de situatie aan het eind van de Tweede Wereldoorlog, toen Nederlandse bestuurders af wilden rekenen met het schrikbeeld van de verbitterde en wraaklustige oud-NSB'ers die zich opnieuw politiek konden groeperen en de democratische orde bedreigden. Bovendien was er de roep vanuit de samenleving om af te rekenen met de 'landverraders'. Ook nu overheerst het schrikbeeld van gefrustreerde IS-strijders en hun vrouwen die zich zouden kunnen wreken op deze samenleving en is er de roep vanuit die samenleving om deze 'landverraders' nooit meer toe te laten tot Nederland.'

Traumaverwerking

We weten nu dat de manier waarop NSB-kinderen na de oorlog werden behandeld bij velen tot trauma's heeft geleid. Dat heeft grote invloed gehad op hun verdere leven. Van San: 'Wat de casus van de kalifaatkinderen laat zien, is dat we ook doorgeslagen zijn in het benaderen van kinderen vanuit een veiligheidsperspectief en dat het pedagogisch perspectief hierdoor volledig ondergesneeuwd raakt.'

Bron: Nederlands Jeugdinstituut; Defence for Children; Canon Zorg voor de Jeugd