'Geef jeugd meer tijd en ruimte om op te groeien'

Voor het mentaal welbevinden van kinderen en jongeren zijn collectieve veerkracht, grip op het eigen leven en meedoen doorslaggevend. Die factoren zijn belangrijker dan goede schoolprestaties en maatschappelijk succes. Het is tijd voor een andere benadering, stellen Anita Kraak van het Nederlands Jeugdinstituut (NJi) en Marloes Kleinjan van het Trimbos-instituut in een gezamenlijk essay.

Marloes Kleinjan ziet in onderzoek bevestigd dat kinderen en jongeren stress hebben door de hoge maatschappelijke normen op school en in hun vrije tijd. 'Toch staan die normen nauwelijks ter discussie', aldus Kleinjan. 'Bij stress, maar ook bij lastig gedrag en psychische klachten, worden vooral individuele oplossingen gezocht. Door ons te veel te richten op het individu vergeten we te kijken naar de maatschappij.'

Corona als vergrootglas

De coronapandemie heeft laten zien dat kansengelijkheid voor sommige kinderen en jongeren vraagt om maatwerk. En ook dat sociale contacten, grip en 'agency' essentieel zijn voor de ontwikkeling van de jeugd, stelt Anita Kraak. 'Corona heeft als een vergrootglas gewerkt. Het streven naar succes, het professioneel repareren van alles wat niet perfect is en de neiging tot risicomijdend gedrag belemmeren de veerkracht van de samenleving die kinderen en jongeren juist hard nodig hebben.'

Samen met Kleinjan pleit Kraak ervoor kinderen en jongeren meer tijd, ruimte en maatwerk te geven bij het opgroeien; thuis, op school, in de vrije tijd, in de wijkvoorzieningen en in andere vormen van ondersteuning en zorg. 'We moeten samen toewerken naar een eigentijdse 'village to raise a child' waarin iedereen zich verantwoordelijk voelt voor het opgroeien en opvoeden van de jeugd.'