Baseer jeugdbeleid op realiteitszin en hoop, niet op wensdenken

Het Nederlandse jeugdbeleid is te vaak gebaseerd op wensdenken. Dat constateert de Deskundigencommissie Hervormingsagenda Jeugd in haar advies Groeipijn. Rutger Hageraats is het daarmee eens. 'Stel realiteitszin en hoop centraal.'

De Hervormingsagenda Jeugd is een pakket van maatregelen om de jeugdzorg te verbeteren en tegelijkertijd betaalbaar te maken. De Hervormingsagenda Jeugd is een voorwaarde om die doelen te realiseren, constateert de commissie. Maar het is niet genoeg. Er is ook aandacht nodig voor de structurele factoren die de vraag naar jeugdzorg stimuleren.

Jeugdbeleid verankeren

Het jeugdbeleid moet verankerd worden in een realistische visie op jeugd in onze samenleving, vindt Rutger Hageraats. 'Dat vraagt een maatschappelijk gesprek over de 'onzekerheden en kwetsbaarheden' die horen bij opgroeien en opvoeden. Het is belangrijk om die gesprekken in de dagelijkse leefomgeving te voeren, met alle betrokkenen. Maar ook op landelijk niveau. Hoe kunnen we ook in het landelijk beleid ontsnappen aan wensdenken en omgaan met onzekerheid en kwetsbaarheid?'

'Realiteitszin en hoop moeten centraal staan in de Nederlandse visie op jeugd. Dan helpt het als beleidsmakers en hulpverleners ook duidelijk zijn over de grenzen die de werkelijkheid aan ons stelt. De wereld is niet volmaakt, en geen kind heeft een volmaakte jeugd. Maar wat daarbij dan niet volstaat is het afgeven van dubbele boodschappen. Enerzijds wordt er snel hulp aangeboden als een kind afwijkt van de norm. Anderzijds is de politieke boodschap dat veel kinderen en gezinnen hun problemen zelf moeten kunnen oplossen.'

Beperkte invloed

'De invloed van hulpverleners is beperkt. Terecht stelt ook de commissie dat jeugdhulp aanvullend is', zegt Hageraats. 'Fundamentele voorwaarden voor opgroeien en opvoeden zijn een gezonde leefomgeving, bestaanszekerheid, goed onderwijs en geborgenheid. Jeugdbeleid heeft aandacht voor al deze aspecten'

'Maar veel dingen die in het leven van kinderen belangrijk zijn, vragen vooral ook iets van de samenleving als geheel. Denk aan gemeenschapszin, onderlinge interesse en aandacht, en betekenisvol zijn voor mensen in je omgeving. Beleid kan zulke waardevolle zaken enkel ondersteunen.'

'Kortom, in een realistische visie op jeugd staat het leven van mensen centraal, hebben we oog voor de mogelijkheden en beperkingen van overheidsbeleid en voeren we op alle niveaus het maatschappelijk gesprek over kwetsbaarheid en onzekerheid.'

Meer informatie

Groeipijn. Advies Deskundigencommissie Hervormingsagenda Jeugd