Burgerschapsonderwijs op jonge leeftijd stimuleert jongvolwassenen om later politieke activiteiten te ontplooien. Dat concludeert Edwin Slijkhuis uit onderzoek waarop hij 20 mei promoveert aan de Rijksuniversiteit Groningen.
Slijkhuis onderzocht in hoeverre burgerschapscompetenties van 14-jarigen hun deelname aan de samenleving en het politieke proces zeven jaar later voorspellen, wanneer zij 21-jarige jongvolwassenen zijn. Uit het onderzoek blijkt dat burgerschapskennis van 14-jarigen de politieke participatie op 21-jarige leeftijd voorspelt.
Burgerschap in het onderwijs
Het proefschrift van Slijkhuis laat zien dat scholen door het bevorderen van burgerschapskennis indirect kunnen bijdragen aan de actieve deelname van burgers aan het politieke proces. Daarmee onderstreept dit onderzoek het belang om aandacht te blijven geven aan burgerschapsonderwijs in het primair en voortgezet onderwijs.
Steeds minder mensen zijn lid van een politieke partij. Deze ontwikkeling is het meest duidelijk zichtbaar bij jongvolwassenen. In Nederland zijn scholen sinds 2006 verplicht om burgerschap en sociale integratie van leerlingen actief te bevorderen. Zo worden jongeren voorbereid om deel te nemen aan politieke en maatschappelijke activiteiten.
Politieke betrokkenheid meten
Het gaat hierbij niet alleen om conventionele politieke activiteiten, zoals actief zijn in een politieke partij. Jongeren benutten steeds vaker andere vormen van politieke participatie, zoals deelnemen aan een protestmars of online gesprekken voeren op discussiefora. Slijkhuis heeft binnen zijn onderzoek ook deze vormen van participatie meegenomen bij het meten van politieke betrokkenheid van jongvolwassenen.
Rappen over politiek
Nikki Udo van het Nederlands Jeugdinstituut vindt het mooi dat er in het onderzoek is gekeken naar de verschillende vormen waarin politieke betrokkenheid tot uiting kan komen. 'Volwassenen erkennen deze manieren waarop jongeren hun politieke en maatschappelijke betrokkenheid tonen vaak nog niet. Terwijl deze manieren van betrokkenheid net zo waardevol zijn. Je kunt hierbij denken aan rappen met een politieke boodschap of filmpjes op sociale media waarin jongeren hun zorgen over klimaatverandering uiten.'
Welbevinden
Actief burgerschap draagt bij aan het functioneren van de samenleving op lange termijn en aan het welbevinden van jongeren, zegt Udo. 'Docenten en andere volwassenen in de omgeving van jongeren hebben hierin belangrijke rol. Zorg dat kinderen en jongeren ervaren dat hun mening ertoe doet. Stel jongeren vragen over maatschappelijke problemen: 'Wat vind jij hiervan? Waarom? Wat zou jij veranderen?' Zulke vragen dagen jongeren uit om mee te denken over oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken.'
Bron: Rijksuniversiteit Groningen; Nederlands Jeugdinstituut