Meer meedoen: Inzicht in de onderwijs- en arbeidsmarktdeelname van mensen met een licht verstandelijke beperking
Putman, L., Woittiez, I.
Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau, 2020
Ruim de helft van de jongeren tussen 12 en 18 jaar met een licht verstandelijke beperking (lvb) kan niet zonder extra ondersteuning meekomen in het onderwijs. Dat concludeert het SCP in dit rapport. Een licht verstandelijke beperking wordt op school of werk niet altijd herkend. Daardoor wordt onmacht soms aangezien voor onwil, en krijgen mensen met een lvb niet de ondersteuning die ze nodig hebben.

Publicatie

Kompas Licht Verstandelijke Beperking: Definitie, aspecten en ondersteuning
Beer, Y. de.
Amsterdam: SWP, 2019
Dit boek beschrijft wat het betekent om een licht verstandelijke beperking te hebben en welke belemmeringen ontstaan in het dagelijks leven. Voor succesvolle hulpverlening is het belangrijk om aan te sluiten bij de talenten, krachten en mogelijkheden van mensen, zodat zij zich beter kunnen handhaven in hun gezin en de maatschappij.

Meer informatie

Begeleidingsbehoeften van jongeren met LVB in transitie naar volwassenheid: Eindrapportage onderzoek
Koks-Leensen, M.
Nijmegen: Academische werkplaats Sterker op eigen benen; Radboudumc, 2018
Verslag van een kwalitatief onderzoek naar de transitie naar volwassenheid van jongeren met een lvb. Zeven jongeren van 19 tot 23 jaar vertellen over de veranderingen rond hun 18e levensjaar en de impact op hen. Ze vertellen wat er wel en niet goed is gegaan, en welke begeleiding ze bij die veranderingen hebben gehad. Ook familieleden en begeleiders geven hun visie op de veranderingen.

Jeugdigen en (jong)volwassenen met een licht verstandelijke beperking
Douma, J.
Utrecht: Landelijk Kenniscentrum LVB; Vereniging Orthopedagogische Behandelcentra, 2018
De publicatie beschrijft de belangrijkste kenmerken van een licht verstandelijke beperking (lvb) en schetst wat een lvb kan betekenen voor het dagelijkse functioneren. Ook komt aan bod hoe een lvb gerelateerd kan zijn aan een verhoogd risico op probleemgedrag en welke invloed een lvb heeft op de behandeling van kinderen, jongeren en jongvolwassenen. Verder belicht de publicatie hoe professionals rekening kunnen houden met de kenmerken van een lvb.

Publicatie

LVB? Daar kun je wat mee!: Handreiking voor het werken met kinderen met LVB in het basisonderwijs en thuis
Moonen, X.M.H., Boeschoten, J.C., Wissink, I.B. [et al.].
Utrecht: Landelijk Kenniscentrum LVB, 2018
De publicatie is een hulpmiddel voor leerkrachten en diagnostici in het basisonderwijs om kinderen in groep 5 tot en met 8 met een licht verstandelijk beperking zo vroeg mogelijk op te sporen en te ondersteunen. Daarbij wordt gebruik gemaakt van twee voor dit doel ontwikkelde instrumenten: de Schaal Adaptief Functioneren (SAF) en de Verkorte Adaptief Leervermogen Test (VALT). De werkwijze begint met een korte screening waarbij de leerkracht de vragenlijst SAF beantwoordt.  Vervolgens kan een diagnosticus een verdiepend kortdurend diagnostisch onderzoek uitvoeren, de VALT. De diagnosticus bespreekt de resultaten met de ouders, de leerkracht en eventueel de intern begeleider. Daarna kan een passend plan gemaakt worden voor de ondersteuning van de leerling.

Publicatie

Social Information Processing in Adolescents with Mild to Borderline Intellectual Disability: Executive Functions, Situational Factors, and Instrument Development
Van Rest, M.M.
Amsterdam: Vrije Universiteit Amsterdam, 2018
In haar promotieonderzoek toonde Maaike van Rest aan dat jongeren met een licht verstandelijke beperking sneller dan hun leeftijdgenoten denken dat anderen gemene bedoelingen hebben. Ook denken ze sneller dat iemand expres iets vervelends doet, juist wanneer dat duidelijk per ongeluk was. Jongeren met een lvb die zo denken, zijn vaker agressief.

Proefschrift

(H)erkennen en waarderen: Over het (h)erkennen van de noden mensen met licht verstandelijke beperkingen en het bieden van passende ondersteuning
Moonen, X.M.H.
Amsterdam: Universiteit van Amsterdam, 2017
In deze oratie vertelt Xavier Moonen wat bekend over de positie van mensen met een licht verstandelijke beperking en wat volgens hem de volgende stappen in het wetenschappelijk onderzoek moeten zijn. Hij schetst de geschiedenis van de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking in Nederland en de professionalisering van de hulpverlening.

Publicatie

Handreiking (vroeg)signalering van een licht verstandelijke beperking (LVB) en zwakbegaafdheid: Signaleren van achterstanden in de (kinderlijke) ontwikkeling en van factoren die het risico daarop vergroten
Douma, J., Hoekman, J., Merkus, E.
Utrecht: Landelijk Kenniscentrum LVB; Netwerk Gewoon Meedoen, 2017
Het is belangrijk een licht verstandelijke beperking of zwakbegaafdheid bij kinderen, jongeren, en jongvolwassenen zo vroeg mogelijk te herkennen, om overvraging te voorkomen. Deze handreiking beschrijft de mogelijkheden voor vroegsignalering van een lvb en zwakbegaafdheid.

Publicatie

Handboek psychiatrie en licht verstandelijke beperking
Didden, R., Troost, P. Moonen, X. & Groen, W.
Utrecht: Uitgeverij De Tijdstroom, 2016
Dit handboek combineert kennis uit vakgebieden als genetica, psychologie, systeembenadering,  farmacotherapie en orthopedagogiek. Het geeft een overzicht van richtlijnen, instrumenten en methoden voor diagnostiek en behandeling. Verder gaat het in op veranderingen in de wetgeving en visies op zorg binnen verschillende werkvelden, waaronder geestelijke gezondheidszorg, gehandicaptenzorg, verslavingszorg, speciaal onderwijs en forensische zorg.

Meer informatie

Heel gewoon en toch bijzonder: aandacht voor kinderen en jongeren met een licht verstandelijke beperking in de gemeente
Leeuwen, M. van.
Ministerie van Veiligheid en Justitie, Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), Vereniging Nederlandse gemeenten (VNG): Den Haag, 2013
Handreiking over kinderen en jongeren met een licht verstandelijke beperking (lvb) voor beleidsmakers en bestuurders van gemeenten. Het gaat hier slechts om een deel van de groep verstandelijk beperkten die per 1 januari 2015 vanuit de AWBZ overgaat naar de gemeenten. Daar is een goede reden voor. Bij lvb-jeugd gaat het om een verstandelijke beperking die niet zo ernstig is dat de ouders of anderen dat snel merken en veelal onzichtbaar is. Dat maakt de opvoeding extra kwetsbaar.

Handreiking

Ongewoon moeilijk: Jeugdige delinquenten met een LVB als (voortdurende) bron van zorg
Kaal, H.L.
Den Haag: Boom Lemma uitgevers, 2013
In deze lectorale rede stelt Hendrien Kaal dat een licht verstandelijke beperking bij jongeren in de strafrechtketen vaak onzichtbaar is. Als een lvb niet wordt herkend, verhoogt dat de kans op crimineel gedrag. Maatregelen tegen delinquent gedrag hebben dan weinig effect of werken zelfs averechts. Voor een effectieve aanpak van delinquent gedrag is het nodig de problemen van deze jongeren in hun samenhang te bekijken, rekening te houden met hun beperkingen en hen langdurig te begeleiden.

Publicatie

Verraderlijk gewoon: licht verstandelijk gehandicapte jongeren, hun wereld en hun plaats in het strafrecht
Teeuwen, M.
SWP Uitgeverij: Amsterdam, 2012
De auteur onderzocht 120 reclasseringsdossiers van licht verstandelijk gehandicapte (LVG) jongeren en interviewde jeugdreclasseringswerkers, vertegenwoordigers van politie, officieren van justitie en kinderrechters. Welke delicten plegen deze jongeren? Welke hulpverlening krijgen zij vóór en na het delict? Waarom komt deze van nature kwetsbare groep steeds meer in contact met justitie, met alle gevolgen van dien. Wat weten de professionals van deze jongeren die tot de minst mondige en meest kwetsbare jongeren behoren? Een belangrijke rol in de verklaring voor de oververtegenwoordiging in het strafrecht speelt de normalisatiegedachte. Maar hoe normaal zijn ze, en zijn deze jongeren en de samenleving er wel mee geholpen dat ze als normaal worden bejegend?