Wat weten we uit onderzoek naar kleinschalig verblijf?

In de afgelopen jaren zijn meerdere onderzoeken gedaan naar het wonen en werken in een kleinschalig verblijf in de jeugdhulp. Hieronder staan de onderzoeken op een rij.

Stand van zaken

In studies naar kleinschalig verblijf is de praktijk verkend door te kijken naar de ervaringen van jongeren, ouders en professionals met kleinschalig verblijf. Daarnaast is in literatuuronderzoeken in kaart gebracht welke factoren effectief kunnen zijn voor de kwaliteit van de zorg voor kinderen. Daaruit blijkt dat kleinschalig verblijf voordelen heeft vergeleken met reguliere residentiële jeugdhulp en gesloten jeugdhulp. Verder zijn er veel verschillen in de woonvormen voor kleinschalig verblijf.

Onderzoeken

Kleinschalig verblijf Zwanenberg: werkzame en belemmerende factoren (2024)

Trias Jeugdhulp is in 2021 een kleinschalige verblijf gestart voor jongeren met autisme en bijkomende problematiek. Met het onderzoek Werkzame en belemmerende factoren Kleinschalig Verblijf, locatie Zwanenberg is in kaart gebracht welke werkzame en belemmerende factoren een rol spelen bij de ontwikkeling van het kleinschalig verblijf. De uitkomsten sluiten in grote lijn aan bij de uitkomsten van andere onderzoeken naar kleinschalig verblijf.

Samenwerken met het onderwijs (2023)

Onderwijs is een belangrijk houvast voor kinderen en jongeren in een kleinschalig verblijf. Voor de verkenning Hoe kan een kleinschalig verblijf samenwerken met het onderwijs? sprak het NJi met professionals uit zes kleinschalige voorzieningen over hun samenwerking met het onderwijs. Het blijkt dat professionals actief samenwerken met professionals in het onderwijs, maar dat het moeite kost om deze samenwerking op te bouwen en te behouden. Knelpunten en tips worden gegeven voor vier thema's in de samenwerking met school: de continuïteit van de schoolloopbaan, de relatie tussen kleinschalige voorziening en school, de inspraak van jongeren en ouders, en randvoorwaarden. 

Doelgroep, werkzame factoren en vormgeving zorg en onderwijs (2022)

Het onderzoek Kleinschalig verblijf voor kinderen en jongeren in de jeugdhulp. Een voorstudie naar de doelgroep, vormgeving van zorg & onderwijs en werkzame factoren is uitgevoerd bij vijf jeugdhulpaanbieders. Het onderzoek bevestigt de voordelen van kleinschalig verblijf uit eerdere onderzoeken. Tegelijkertijd blijkt dat er in de praktijk veel vormen zijn van kleinschalig verblijf. Dit past bij het maatwerk dat kleinschalig verblijf wil bieden. Het onderzoek roept de vraag op wat werkt bij kleinschalig verblijf en of er wel altijd sprake is van deze woonvorm.

Zo thuis en gewoon mogelijk wonen (2022)

De Kenniswerkplaats Jeugd Friesland onderzocht wat ervoor zorgt dat het goed gaat met de kinderen en jongeren die in een kleinschalig verblijf wonen. Maar ook welke factoren een duurzaam verblijf belemmeren. De factsheet In een ideale kleinschalige woonvoorziening geeft een overzicht van bestaande kennis uit literatuuronderzoek over wat werkt in een kleinschalig verblijf. Daarnaast is een praktijkonderzoek in Noord Nederland uitgevoerd waarvoor met jongeren, ouders en professionals is gesproken. In het eindrapport Zo thuis en gewoon mogelijk wonen zijn de resultaten daarvan beschreven in vijftien thema's, waaronder de zoektocht naar een passende plek, gelijkwaardig samenwerken met ouders en werken aan zelfstandigheid. De publicatie met handvatten voor de praktijk geeft per thema concrete aanbevelingen en praktische tips.

Woonvorm Graaf Jan: doelgroep en ervaringen (2022)

Parlan startte in 2021 met de kleinschalige woonvoorziening Graaf Jan. In het onderzoek 'Onderzoeksrapport Kleinschalige woonvorm Graaf Jan. De doelgroep en wat leren we uit het eerste half jaar?' is gekeken naar de doelgroep die hier geplaatst wordt, de knelpunten en wat wel werkt bij het opzetten van een kleinschalig verblijf.

Kleinschalig verblijf binnen Pluryn: Wat gaat goed en wat kan beter? (2022)

Pluryn onderzocht met vragenlijsten en interviews de ervaringen van jongeren, ouders en professionals met kleinschalige behandelgroepen. Het doel is dat de organisatie wil leren wat er beter kan. Het onderzoek Kleinschalig verblijf binnen Pluryn: wat gaat goed en wat kan beter? is een vervolg op een studie naar kleinschalig verblijf die alleen intern uitgevoerd is.

Kenmerken en spreiding kleinschalige verblijven (2021)

Significant Public heeft in opdracht van de rijksoverheid het aantal kleinschalige verblijven in Nederland en de kenmerken ervan onderzocht. In de factsheet Kenmerken en spreiding van kleinschalige verblijven in Nederland staan de uitkomsten.

Richting van kleinschalig verblijf (2021)

Het rapport Richting geven aan kleinschalig verblijf. Een plek om zo thuis mogelijk op te groeien van het NJi geeft een overzicht van de beschikbare kennis over kleinschalig verblijf. Deze is gebaseerd op kennis uit de wetenschappelijke literatuur, de ervaringen van kinderen en jongeren, en de ervaringen van organisaties met drie verschillende vormen van kleinschalig verblijf.

Kleinschalige voorziening, alternatief voor gesloten jeugdhulp (2020)

De Academische Werkplaats Risicojeugd belicht in het literatuuronderzoek Kleine groepen bij grote problemen: kleinschalige voorzieningen als alternatief voor reguliere gesloten jeugdhulp wat werkt bij kleinschalige zorg. Daarnaast zijn bij vijf instellingen interviews gehouden met jongeren, ouders en professionals over hun ervaringen met kleinschalig verblijf. Dit onderzoeksproject is gericht op kleinschalig verblijf als alternatief voor JeugdzorgPlus.

Verkenning van kleinschalige groepen binnen de jeugdhulp (2020)

Het onderzoek Kleinschalige groepen binnen de jeugdhulp: een eerste verkenning gaat over de ervaringen van jongeren en professionals in kleinschalige groepen binnen de residentiële jeugdhulp bij twee jeugdhulpaanbieders. Dat levert een beeld op van het wonen en werken in een kleinschalige groep. Kleinschalige groepen lijken een veelbelovende vorm van zorg te zijn die mogelijkheden biedt voor een veilig en goed leefklimaat.

Anne Addink