De weg van Ooststellingwerf naar werkelijke participatie

Bewustzijn creëren over participatie binnen gemeente

Anna: 'De oplossing leek simpel: bewustzijn creëren over participatie binnen de gemeente. Maar dit bleek uitdagender dan gedacht. Niet alle partijen waren zich bewust van het probleem. Sommige zeiden: "We doen al voldoende, waarom zouden we hier nog meer tijd en geld in steken?". Hierop hebben mijn collega en ik op allerlei manieren de dialoog gezocht met collega's, bestuur, jongeren, stakeholders en inwoners. We wilden onderzoeken waar zij tegenaan liepen en wat er wél goed ging. Daarom organiseerden we een themabijeenkomst voor collega's en de gemeenteraad, ook stond er een ideeënbus bij het koffiezetapparaat. Daarmee hoopten wij dat het thema ging leven in onze gemeentelijke organisatie. Dit lukte, we merkten dat er vaker collega's bij ons kwamen met vragen over het inrichten van participatie.'

Advies over jongerenparticipatie

Gaandeweg is er een Visie op Inwonersparticipatie ontstaan waarin ook advies gegeven wordt over jongerenparticipatietrajecten. 'We hebben de opvattingen van jongeren, experts, onderzoekers en mensen die veel met jongeren werken, zoals jongerenwerkers, in een verslag beschreven. En die hebben we vertaald naar een manier waarop we jongerenparticipatie gaan vormgeven',  vertelt Anna.

De Visie is bedoeld om de gemeente richting en handvatten te geven voor inwonersparticipatie. Anna: 'Zo kunnen we meer bewust kiezen voor inwonersparticipatie en er ook echt iets mee doen: waarom laten we inwoners participeren?, welk instrument past bij de participatievraag en de doelgroep? en hoe zorgen we ervoor dat het proces niet stopt na de uitvoering van participatie? Het is immers belangrijk om mensen te laten weten wat we doen met hun inbreng. En hoe zij dit kunnen merken in het dagelijks leven in de gemeente. Want als we van tevoren niet weten of we hun inbreng concreet kunnen maken en hoe we dit gaan doen, dan kun je beter geen participatie starten.'

Hoe nu verder met jongerenparticipatie?

'We constateerden in het proces dat de gemeente al redelijk wat instrumenten voor jongerenparticipatie inzet,' vertelt Anna. 'Deze instrumenten zijn op zich goed, maar we hebben hierin nog wel wat te leren. Zo mogen we ons beter inleven in de jongeren en in welke vragen relevant voor hen zijn. En we moeten per situatie bewuster kiezen welk instrument het beste bij past bij de groep die je wilt bereiken.'

Gedurende het proces maakte Anna een 'stakeholder'-map van partijen die betrokken zijn bij jongeren en die wellicht een rol in jongerenparticipatie kunnen spelen. 'Denk hierbij aan scholen, verenigingen en jongerenwerk. Zij hebben contact met jongeren. Zij hebben het vertrouwen. We kunnen meer met hen samenwerken om de mening van jongeren te horen.'

Geleerde lessen

Anna: 'Wat ik van dit proces heb geleerd, is: ga het gesprek aan. Probeer te begrijpen wat de ander bedoelt en leef je in de wereld van anderen in. Dit geldt voor jongeren en inwoners, maar ook zeker voor je collega's, stakeholders en het bestuur. In mijn ervaring is iedereen welwillend om mee te denken en om iets te betekenen, zolang er maar dialoog is.'

Ze vult aan: 'Los daarvan: naar mijn idee was het helpend dat ik voldoende tijd beschikbaar had om het probleem te doorgronden en bewustwording te creëren. Ik kreeg de ruimte om een onafhankelijke visie te vormen. Als trainee was dit mijn eerste opdracht bij een gemeente. Hierdoor kon ik ook mijn eigen 'jongerenperspectief' nog toepassen en zat ik er nog niet met een sterke 'ambtenaarsblik' in. Ik kon mij verbazen en zaken aan de kaart stellen die voor anderen normaal zijn.'