Beter Bij de Les

Doelgroep

Beter Bij de Les is bedoeld voor kinderen van 8 tot en met 12 jaar met zwakke executieve functies in de bovenbouw van het primair (reguliere, speciaal basis en speciaal) onderwijs. Kinderen met zwakke executieve functies hebben op school vaak problemen met het werkgeheugen, plannen en controleren. Beter Bij de Les richt zich ook op het ondersteunen van leerkrachten en ouders.

Doel

Het doel van Beter Bij de Les is om executieve functies te verbeteren zodat kinderen uiteindelijk minder ondersteuning van de leerkracht nodig hebben. Daarnaast krijgen de ouders en leerkracht meer inzicht in gedrag dat gerelateerd is aan executief functioneren en worden vaardigheden aangereikt zodat het kind ook thuis en in de klas gericht ondersteund wordt.

Aanpak

De Beter Bij de Les-training bestaat uit 25 individuele sessies waarbij op school wordt getraind gedurende 45-60 minuten (circa 6 tot 7 weken) onder begeleiding van een trainer. Iedere trainingssessie bevat de volgende elementen: psycho-educatie, neuropsychologische oefening, schoolse oefening, werkgeheugentraining en transfer naar de klas. Voor ouders en leerkrachten wordt een drietal bijeenkomsten georganiseerd.

Onderbouwing

De Beter Bij de Les training is een gecombineerde vaardigheids- en strategietraining. Middels psycho-educatie voor het kind wordt de metacognitie ten aanzien van executive functies die belangrijk zijn bij het leren versterkt. Door het kind voortdurend te wijzen op de aanpak en werkwijze, wordt het zelf reflectieve vermogen vergroot waarna het kind ook gestimuleerd wordt om zichzelf te controleren. Daarnaast krijgt het kind ook strategieën aangeleerd om de zwakke functies te omzeilen waardoor deze minder impact hebben op het functioneren. Tot slot krijgt het kind een gerichte vaardigheidstraining, waarbij het op een adaptieve manier het werkgeheugen traint. Om de generalisatie van de geleerde vaardigheden te bevorderen, vindt de training plaats op school en worden ook ouders en leerkracht actief betrokken bij de training.

Onderzoek

Er zijn een tweetal grootschalige onderzoeken uitgevoerd naar de effecten van Beter Bij de Les. In het eerste onderzoek werden 105 kinderen met ADHD (tussen de 8 en 12 jaar) random toegewezen aan de Beter Bij de Les of de Cogmed werkgeheugen training. Alle kinderen gingen significant vooruit op een groot aantal neurocognitieve uitkomstmaten en verbeteringen waren ook zichtbaar op ouder en leerkracht gerapporteerde vragenlijsten van ADHD gerelateerd gedrag en executief functioneren. Door het ontbreken van een derde controle groep kunnen potentieel storende factoren zoals test-hertest effecten of verwachtingseffecten van ouders en leerkrachten echter niet uitgesloten worden. Eveneens werd gevonden dat leerprestaties en kwaliteit van leven voor de groep als geheel niet significant verbeterden. Echter, resultaten van de tweede studie lieten zien dat kinderen met betere volgehouden aandacht- en verbale werkgeheugenvaardigheden bij aanvang van de training meer profiteerden van de Beter Bij de Les training. Deze groep kinderen liet onder andere op leerprestaties en kwaliteit van leven een vooruitgang zien.

Toelichting oordeel Erkenningscommissie

Beter bij de les is een helder beschreven interventie die goed in elkaar zit. De commissie spreekt haar complimenten uit voor het gedane onderzoek. Twee studies laten gunstige effecten zien van Beter bij de les op een deel van de uitkomstmaten. Uitkomstmaten en effecten zijn in de Uitgebreide beschrijving overzichtelijk weergegeven in een tabel.