Van Wiechenonderzoek (VWO)

Doel

Het doel van het Van Wiechenonderzoek is om bij elk kind tijdens de eerste vier levensjaren het tempo en de kwaliteit van de psychomotorische en neurologische ontwikkeling te volgen, ontwikkelingsstoornissen vroegtijdig op te sporen en eventuele verwijzingen te ondersteunen.

Doelgroep

Het Van Wiechenonderzoek wordt uitgevoerd bij alle kinderen in Nederland tussen 0 en 4½ jaar oud die het consultatiebureau bezoeken.

Materialen

• Formulier voor de leeftijd 0 tot 15 maanden
• Formulier voor de leeftijd 15 tot 54 maanden

Daarnaast zijn enkele materialen nodig:

• Blokkendoos en 10 blokken
• Pop
• Vormenstoof met bijbehorende vormenblokken
• Twee ballen
• Leporelloboek

Er is een handboek verkrijgbaar.

Gebruik

Het Van Wiechenonderzoek bevat in totaal 75 items, gericht op de fijne en grove motoriek, adaptatie, persoonlijkheid, sociaal gedrag en communicatie. De versie voor 0-15 maanden bevat 38 items en de versie voor 15-54 maanden bevat 43 items. Er is enkele overlap tussen de twee versies.

Bij elk item dat voor de specifieke leeftijd gemeten moet worden, geeft de afnemer aan of het kind dat gedrag vertoont of niet. Van enkele items is aangegeven dat het antwoord op mededeling van de ouder gebaseerd kan worden.

Het zuigelingenschema heeft zes onderzoeksleeftijden: 4, 8, 13, 26, 39 en 52 weken. Het peuter- en kleuterschema acht: 15 maanden, 1½, 2, 2½, 3, 3½, 4 en 4½ jaar. Sommige onderzoeksmomenten worden alleen op indicatie uitgevoerd, bijvoorbeeld het onderzoeksmoment van 2½ jaar.

In de schema's is door een trapsgewijs aangebrachte grijstint in één oogopslag te zien welke kenmerken op welke leeftijd onderzocht moeten worden. Bij het onderzoeken van sommige kenmerken wordt gebruik gemaakt van gestandaardiseerd onderzoeksmateriaal.

Medische kennis en vaardigheden zijn vereist voor het geheel uitvoeren en interpreteren van het Van Wiechenonderzoek. Voor het uitvoeren van het onderzoek (arts, geheel en verpleegkundige gedeeltelijk) zijn door de Stichting Van Wiechen Ontwikkelingsonderzoek (VWO) deskundigheidseisen opgesteld. Voor het verkrijgen van de vereiste bekwaamheid in de uitvoering van het onderzoek is specifieke bijscholing vereist.

Op filmpjes die bij het NCJ verkrijgbaar zijn, wordt ieder ontwikkelingskenmerk geïllustreerd aan de hand van een beeld- en geluidsfragment. Daarop is de normale uitvoering van het kenmerk bij een kind van de omschreven leeftijd te zien. Bij elk ontwikkelingskenmerk wordt verwezen naar een overzicht van vergelijkbare kenmerken die door andere onderzoekers zijn beschreven.

De uitvoering van het Van Wiechenonderzoek bevat standaard de volgende elementen, bij voorkeur in de aangegeven volgorde:

• afnemen van de anamnese
• observatie van spontaan gedrag van het kind
• stimuleren van spontaan gedrag door het creëren van gunstige omgeving/omstandigheden
• actief aanbieden van materiaal en/of opdracht behorend bij het te onderzoeken kenmerk
• beoordeling van de kwaliteit en het tempo van de uitvoering van het ontwikkelingskenmerk
• registratie
• controle op volledigheid
• interpretatie van de resultaten in relatie tot de overige bevindingen van het periodiek geneeskundig of verpleegkundig onderzoek
• uitleg aan de ouder
• eventuele actie

Bestellen en meer informatie

Meer informatie over het Van Wiechenonderzoek is te vinden op de website van het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid.

NCJ: Van Wiechenonderzoek

Je vindt hier onder andere meer informatie bij de verschillende Van Wiechenkenmerken, informatie over kwaliteitsborging en een overzicht van ondersteunend materiaal dat nodig is voor het goed uitvoeren van het onderzoek.