Bruikbaarheid en hanteerbaarheid van instrumenten

Onder bruikbaarheid en hanteerbaarheid vallen eisen die te maken hebben met de uitvoerbaarheid van de meting en de mate waarin het instrument is toegesneden op het doel waarvoor het wordt ingezet. Hierbij kunnen vier aspecten onderscheiden worden.

Moeilijkheidsgraad

Het niveau van een test moet 'drempel- en plafondeffecten' zoveel mogelijk voorkomen. Dit betekent dat de vragen in een instrument niet te moeilijk maar ook niet te makkelijk moeten zijn voor de doelgroep en het doel waarvoor het instrument gebruikt wordt.

Onderscheidend vermogen

De resultaten van een test moeten voldoende verschillen opleveren tussen respondenten (niet iedereen moet vrijwel dezelfde score halen).

Praktische toepassing

Het instrument moet dienend zijn aan de praktische toepassing van de resultaten. Als je bijvoorbeeld een instrument gebruikt met het doel om te kijken welke leerstofonderdelen een leerling op school beheerst en welke nog niet, is een toets die alleen één eindcijfer oplevert niet geschikt.

Doelmatigheid

Bij de doelmatigheid of efficiëntie van een instrument gaat het om de hoeveelheid tijd en inspanning die het instrument vraagt in verhouding tot wat het oplevert. Het gaat hier om zaken als een duidelijke, inzichtelijke handleiding, en het gemak waarmee het instrument gebruikt kan worden en de gegevens verwerkt kunnen worden.

Foto Danielle de Veld