Participatiewet

Op 1 januari 2015 ging de Participatiewet in werking. Het belangrijkste doel van deze wet is om uitkeringsvoorwaarden, financiering, ondersteuning en uitvoering van uiteenlopende regelingen gelijk te trekken en in één hand te leggen, namelijk die van de gemeente.

Doel Participatiewet

Met de invoering van een regeling voor iedereen die in staat is om te werken, moet het stelsel eenvoudig en transparant worden. Bovendien worden werkgevers effectief ondersteund, zodat het voor hen eenvoudig is om mensen met een arbeidsbeperking in dienst te nemen. Er is één aanspreekpunt waar werkgevers terecht kunnen voor informatie, advies en expertise en er is één systeem voor de registratie van werkzoekenden en vacatures.

Naast het tegengaan van de versnipperde regelgeving moet de Participatiewet uitnodigen tot participatie. Deze inhoudelijke vernieuwing is erop gericht alle mensen in Nederland, met of zonder beperking, als volwaardige burgers mee te laten doen aan de samenleving. Bij voorkeur via een reguliere baan, maar als dat (nog) een brug te ver is, door op een andere manier te participeren in de samenleving.

Gemeenten

Gemeenten voeren de regeling uit voor mensen die kunnen werken, maar aangewezen zijn op ondersteuning, zoals vastgelegd in de Participatiewet. Gemeenten krijgen de verantwoordelijkheid om te bepalen welke ondersteuning mensen nodig hebben. De wet geeft de gemeenten een aantal instrumenten om te zorgen dat mensen met een arbeidsbeperking werk kunnen vinden. De belangrijkste zijn loonkostensubsidie en beschut werk.

Loonkostensubsidie kan worden verstrekt aan werkgevers voor mensen die per uur niet volledig productief zijn. Beschut werk is bedoeld voor mensen die door hun beperking een zodanige mate van begeleiding en aanpassing van de werkplek nodig hebben, dat niet van een werkgever mag worden verwacht dat hij deze mensen in dienst neemt. Met de voorziening beschut werk kan de gemeente deze mensen toch in een dienstbetrekking laten werken.

Wettelijk kader

In de Participatiewet worden de 'Wet werk en bijstand' (Wwb), de 'Wet sociale werkvoorziening' (Wsw) en een deel van de 'Wet werk en arbeidsondersteuning jonggehandicapten' (Wajong) samengevoegd. De Wajong blijft bestaan voor volledig en duurzaam arbeidsongeschikten.

Doelgroep

De doelgroep van de Participatiewet bestaat uit:

  • mensen van 18 jaar en ouder die voor 1 januari 2015 onder de Wet werk en bijstand vielen;
  • mensen van 18 jaar en ouder die voor 1 januari 2015 onder de Wet werk en arbeidsondersteuning jonggehandicapten vielen en die niet duurzaam volledig arbeidsongeschikt zijn;
  • mensen van 18 jaar en ouder die voor 1 januari 2015 onder de Wet sociale werkvoorziening vielen.

Hoofdlijnen

  • Jongeren met een beperking die mogelijkheden hebben om te werken, kunnen bij de gemeente vragen om hulp bij het zoeken en houden van werk en/of om een bijstandsuitkering.
  • Jongeren met een beperking die vanaf jonge leeftijd een handicap of ziekte hebben en nooit meer kunnen werken, houden recht op een uitkering op grond van de Wet werk en arbeidsondersteuning jonggehandicapten (Wajong).
  • Jongeren met een beperking die al op 1 januari 2015 een Wajong-uitkering hadden, houden hun recht hierop en blijven bij de uitkeringsinstantie UWV. Wel beoordeelt het UWV opnieuw of zij mogelijkheden hebben om te werken.
  • Er kunnen geen nieuwe mensen instromen in de Wet sociale werkvoorziening (Wsw). Wsw-werknemers die op 1 januari 2015 een dienstbetrekking hadden, houden hun wettelijke rechten en plichten.

Sociaal Akkoord

In het Sociaal Akkoord van april 2013 heeft het kabinet-Rutte II samen met werkgevers en werknemers de Participatiewet omgezet in maatregelen. Er komen 35 regionale werkbedrijven die onder verantwoordelijkheid van de gemeenten, de mensen plaatsen bij de werkgevers. Ze organiseren beschut werk voor mensen die door een lichamelijke, verstandelijke of psychische beperking zoveel ondersteuning nodig hebben, dat niet van een reguliere werkgever verwacht mag worden dat hij deze mensen in dienst neemt.

Baanafspraken

Werkgevers hebben zich in het sociaal akkoord garant gesteld voor 100.000 extra banen voor mensen met een arbeidsbeperking, en de overheid voor 25.000 banen ultimo 2025. Ook moeten er op termijn 30.000 beschutte werkplekken worden gerealiseerd. Jongeren in de Wajong-regeling komen als eersten voor deze banen in aanmerking. In de Participatiewet is een quotum vastgelegd dat wordt geactiveerd op het moment dat het aantal afgesproken banen niet tot stand komt. Eind 2015 moeten de werkgevers zesduizend extra banen hebben gerealiseerd en de overheid drieduizend.

De volledige tekst van de wet kunt u vinden op Overheid.nl.

Lees meer over wetgeving en jeugdzorg

Foto Marloes Driedonks