Hoe bereik je als gemeente jongeren?

Het is een veelgestelde vraag van gemeenten die met jeugdparticipatie aan de slag willen: hoe bereiken we de jongeren? Laten we vooropstellen: dé jongere bestaat niet. Jongeren zijn divers in sekse, gender, opleidingsniveau en ga zo maar door. De vraag moet daarom eigenlijk zijn: hoe zorgen we als gemeente dat we verschillende jongeren spreken om de input zo representatief mogelijk te maken?

Betrek een diverse groep jongeren

Zet je ervoor in om jongereninspraak inclusief te maken. Betrek actieve jongeren die bekend zijn met formele jeugdparticipatie, zoals jongerenraden. Maar kijk ook naar jongeren die minder snel meepraten. Gebruik hiervoor het bestaande netwerk van actieve jongeren: zij zijn belangrijke ambassadeurs van jeugdparticipatie binnen jouw gemeente.

Vaak worden dezelfde jongeren betrokken bij inspraak op gemeentelijk niveau. Denk hierbij aan jongeren uit een panel of actieve leerlingen op school. Het is waardevol dat deze jongeren meepraten, maar wees je ervan bewust dat hiermee niet de mening van alle jongeren wordt vertegenwoordigd. Het vraagt nog een extra actie om te werken aan inclusievere jongerenparticipatie.

Vragen die je jezelf kunt stellen om diverse jongeren te betrekken bij participatie zijn:

  • Hebben we alle relevante perspectieven in beeld?
  • Hoe komt het dat sommige jongeren minder gemotiveerd zijn en minder makkelijk te bereiken zijn?
  • Durven we ook de minder spraakzame en betrokken jongeren te benaderen?
  • Wie kan mij helpen om tot een diverse groep jongeren te komen om mee te praten?

Verbreden netwerk

Jongeren beïnvloeden elkaar het meest. Gebruik hun enthousiasme om anderen aan te steken en te ondersteunen. Vraag bijvoorbeeld aan jongeren of zij anderen kennen die zouden willen aanhaken.

De keuze voor de onderwerpen heeft ook invloed op hoe je jongeren betrekt in het proces. Sommige jongeren vinden het leuk om mee te denken en willen zo vroeg mogelijk het proces meebepalen. Anderen gaan liever aan de slag en willen iets doen. Zij raken gedemotiveerd als er alleen wordt gepraat en nagedacht over een vraagstuk. Probeer maatwerk te bieden voor de wensen van jongeren.

Werk samen met maatschappelijke organisaties

Mensen die een sleutelrol spelen in het dagelijks leven van jongeren weten het beste hoe je hen kunt motiveren tot inspraak. Gebruik hiervoor bestaande instanties in je gemeente. Denk hierbij aan jongerenwerkers, scholen, buurtcoaches, jeugdzorg, sport- en buurtverenigingen.

Kijk ook eens bij de voorbeelden van jongerenparticipatie en organisaties die je kunt benaderen.

Oprecht luisteren en creatieve werkvormen

Het is belangrijk om aan te sluiten bij de belevingswereld van jongeren. Dit doe je door jongeren gelijkwaardig te benaderen en goed te luisteren naar hun mening en behoeften. Neem hen serieus en laat zien dat je nieuwsgierig bent.

Denk daarnaast aan het toepassen van creatieve en passende werkvormen om het juiste gesprek op gang te brengen. Of nog beter, betrek jongeren bij het bedenken van werkvormen. Creëer hierbij een veilige omgeving waarin jongeren het gevoel hebben dat ze zichzelf mogen zijn en dat ze alles kunnen delen. Het kan helpen om jezelf daarbij de volgende vragen te stellen:

  • Spreekt mijn werkvorm genoeg tot de verbeelding? Prikkel ik hiermee jongeren?
  • Past mijn werkvorm bij de belevingswereld van jongeren?
  • Gebruik ik de juiste taal die voor iedereen begrijpelijk is?

Bekijk ter inspiratie de werkvormen voor samenwerking met kinderen en jongeren.

Altijd terugkoppeling over de geleverde input

Geef jongeren waar ze willen gepaste verantwoordelijkheid voor het vervolgproces en de ontwikkeling en uitvoering van ideeën. De vervolgstap kan heel concreet zijn. Het kan ook zijn dat er een vervolgsessie moet komen om de onderwerpen verder te bespreken. 

Om te zorgen dat jongerenparticipatie duurzaam wordt, moeten jongeren zien en ervaren dat hun inbreng betekenis krijgt. Maak daarom altijd een afspraak met jongeren over wanneer zij terugkoppeling kunnen verwachten. Ook wanneer er nog geen concrete ontwikkelingen zijn of een besluit de andere kant op valt. Dit laat zien dat je ze serieus neemt en het motiveert hen om betrokken te blijven.

Fien Hebly

Fien Hebly

adviseur en onderzoeker