Behandeling en preventie bij depressie

Preventie

• Cognitieve gedragstherapie is de meest evidence based methodiek voor het voorkomen en verminderen van stemmingsproblemen bij kinderen en jongeren. Bij adolescenten kan ook interpersoonlijke therapie een preventieve werking hebben.
• Selectieve en geïndiceerde depressiepreventieprogramma's hebben over het algemeen betere effecten dan universele programma's.
• Preventieprogramma's werken vooral goed als zij gestructureerd zijn, met concrete doelen, getrainde uitvoerders en een relatief korte duur (minder dan twaalf sessies).
• Interactieve elementen (zoals rollenspellen en groepsopdrachten), het betrekken van kinderen en jongeren zelf bij de interventie en huiswerkopdrachten kunnen het effect van preventieprogramma's verhogen.
• Programma's lijken effectiever als zij worden uitgevoerd door (ggz- of preventie)professionals dan door bijvoorbeeld leerkrachten.
• Demografische kenmerken als leeftijd en sekse zijn mogelijk van invloed op de effecten van preventieve interventies, maar meer onderzoek is nodig om hier uitspraken over te kunnen doen.

Behandeling

• Bij kinderen en jongeren met een milde depressie moet in eerste instantie gekozen worden voor ondersteunende behandeling (bijvoorbeeld psycho-educatie of zelfhulp), dit is vaak voldoende.
• Voor kinderen en jongeren met een matige tot ernstige depressie is psychotherapie zeer geschikt. Cognitieve gedragstherapie en interpersoonlijke therapie zijn de best onderzochte en meest effectieve psychotherapeutische behandelingen.
• Activering (stimuleren om plezierige activiteiten te doen) en het versterken van probleemoplossende vaardigheden komen naar voren als belangrijke elementen in de psychotherapeutische behandeling van depressie. Andere elementen die vaak voorkomen in effectieve behandelingen zijn zelfmonitoring, het versterken van sociale en communicatieve vaardigheden, ontspanning, cognitieve herstructurering en terugvalpreventie.
• Veel demografische kenmerken, zoals intelligentie, etniciteit of sekse lijken niet van invloed op de effectiviteit van psychotherapeutische behandelingen.
• De ernst van de symptomen heeft mogelijk wel een negatieve invloed op de effectiviteit van psychotherapeutische behandeling en dit geldt mogelijk ook voor comorbiditeit.
• Meer sessies van cognitieve gedragstherapie leiden tot grotere behandeleffecten en boostersessies kunnen eveneens het effect versterken.
• Bij ernstige depressies kan – aanvullend – gekozen worden voor behandeling met antidepressiva. Tot op heden is slechts de werkzaamheid van één antidepressivum overtuigend aangetoond, namelijk fluoxetine, een specifieke SSRI. Het is belangrijk om de behandeling met medicatie te begeleiden met psycho-educatie, bewegingsactivatie en om de symptomen goed te monitoren.  

Meer informatie

Lees meer in Preventie en behandeling van depressie. Wat werkt?

Meer informatie over medicatie en psychologische behandelvormen bij depressie is ook te vinden op de website van het Kenniscentrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie. 

Lees op de website van het Kenniscentrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie ook de laatste inzichten op het gebied van suïcidepreventie bij jongeren.