Ouders met cultureel diverse achtergronden ondersteunen bij opvoeden

Invloed van omstandigheden

Bepaalde omstandigheden of kenmerken komen relatief vaak voor bij gezinnen met een migratieachtergrond. Je bewust zijn hoe deze omstandigheden ouderschap kunnen beïnvloeden is belangrijk. Als professional moet je je er bewust van zijn dat die omstandigheden invloed kunnen hebben op ouderschap. Voorbeelden zijn armoede, opvoeden in een achterstandswijk en vluchtverleden. Ouders kunnen er stress door ervaren en dat heeft invloed op de beleving van de opvoeding. Ook zaken rondom religie kunnen een rol spelen. 

Wanneer ouders stress ervaren of behoefte hebben aan steun, dan vallen zij doorgaans terug op hun eigen ouders,  grootouders, familieleden en vrienden. Zij doen minder vaak een beroep op (preventieve) opvoedondersteuning. Dit komt onder meer doordat het reguliere aanbod van jeugdvoorzieningen vaak niet goed aansluit bij hun wensen en behoeften.

Programma's voor ouders 

In de databank Effectieve Jeugdinterventies zijn verschillende ondersteuningsprogramma's opgenomen die aansluiten bij gezinnen met een migratieachtergrond. Bij deze programma's komen vrijwilligers bij gezinnen thuis om ondersteuning te bieden.

• Home-Start: heeft als doel te voorkomen dat alledaagse problemen van ouders met jonge kinderen uitgroeien tot ernstige en langdurige problemen.
• Spel aan Huis: een laagdrempelig preventief programma voor kwetsbare gezinnen, met als doel een positieve ontwikkeling van kinderen te bevorderen door spelstimulering, opvoedondersteuning en het bevorderen van sociale integratie.
• Moeders Informeren Moeders: ervaren moeders bieden opvoedondersteuning, gezondheidsvoorlichting en een steuntje in de rug aan andere moeders. Op deze manier kunnen de moeders hun zelfvertrouwen versterken en hun zelfredzaamheid en sociale netwerk vergroten.
• Steunouder: vrijwillige steunouders vangen een of twee dagdelen per week kinderen uit kwetsbare gezinnen op. De ouders hebben daardoor tijd voor zichzelf, en kunnen zo nieuwe energie opdoen. Dat vergroot de kans dat zij zelf voor hun kinderen kunnen blijven zorgen, en het breidt het netwerk van het gezin uit.

Ouders ondersteunen

Hoe kan ik als professional ouders ondersteunen en waar moet ik op letten? 

Werk vraaggericht

Let erop dat praktische tips en adviezen aansluiten bij de hulpvraag van ouders. Dit is voor iedere ouder en ieder gezin anders.

Houd rekening met de taal

Voor ouders die het Nederlands niet voldoende beheersen, kan de Nederlandse taal een drempel vormen. Dat kan de communicatie bemoeilijken. Door bijvoorbeeld samen te werken met een tolk of met een sleutelfiguur die ook de taal van de ouders spreekt, kun je de drempel verlagen. Er zal dan minder miscommunicatie ontstaan. Vraag aan ouders bij wie dit het geval is, waar ze zich het meest prettig bij voelen.

Zorg voor een veilige vertrouwensband met ouders

Probeer met de ouders een vertrouwensrelatie op te bouwen. Dit kan bijvoorbeeld door de gesprekken in eerste instantie in een vertrouwde omgeving te voeren, zoals bij de ouders thuis. Zoek hierbij aansluiting met de leefwereld van ouders en geef hen de ruimte om over hun ideeën en belevingen te vertellen. Vraag ouders altijd waar zij zelf behoefte aan hebben als het gaat om de communicatie.