Cijfers over mensenhandel

Kinderen en jongeren als slachtoffer van mensenhandel

In de periode 2019-2023 zijn  in totaal 4.858 mogelijke slachtoffers van mensenhandel geregistreerd bij het Coördinatiecentrum tegen Mensenhandel (CoMensha). Ongeveer 25,6 procent van de gemelde slachtoffers was jonger dan 23 jaar. Bij 373 minderjarigen in de periode 2019-2023 is de vorm van mensenhandel bekend. Daarbij ging het in 231 gevallen om seksuele uitbuiting. Bij 18 gevallen ging het om arbeidsuitbuiting, bij 83 gevallen om criminele uitbuiting en bij 45 minderjarigen is niet bekend om welke uitbuitingsvorm het ging.

In 2023 zijn er 868 mogelijke slachtoffers van mensenhandel aangemeld bij CoMensha. Hiervan zijn 52 minderjarige kinderen en 130 adolescenten (18 tot en met 22 jaar) mogelijk slachtoffer van mensenhandel. De meeste aanmeldingen betreffen meisjes met de Nederlandse nationaliteit.

Seksuele uitbuiting 

Veilig Thuis registreert het aantal adviezen en meldingen dat betrekking heeft op jeugdprostitutie. Het aantal adviezen en meldingen neemt af. In 2019 werden er 230 adviezen gegeven en 165 meldingen gedaan. In 2023 waren het 120 adviezen en 115 meldingen. Het is niet duidelijk of dit fenomeen daadwerkelijk minder voorkomt of dat het nu vaker dan voorheen onder 'mensenhandel' wordt geregistreerd in plaats van onder 'jeugdprostitutie' (Nationaal Rapporteur, 2024). 

Minderjarige slachtoffers lijken uit beeld te raken

CoMensha registreert aanmeldingen van mogelijke slachtoffers van mensenhandel, maar is afhankelijk van onder andere de politie en de Koninklijke Marechaussee voor informatie. Lang niet alle slachtoffers zijn in beeld. De Nationaal Rapporteur meldt dat gemiddeld slechts een op de vijf slachtoffers in beeld is bij CoMensha. Volgens betrouwbare schattingen zijn er jaarlijks 5.000 tot 7.500 slachtoffers van mensenhandel in Nederland (Nationaal Rapporteur, 2024).

Vooral minderjarige slachtoffers lijken uit beeld te raken. De meldingen van minderjarige slachtoffers van mensenhandel zijn in de periode 2016-2023 aanzienlijk gedaald. In 2016 waren er 227 meldingen (22 procent van alle meldingen) en in 2023 52 meldingen (6 procent van alle meldingen). De Nationaal Rapporteur vermeldt dat dat niet betekent dat het aantal slachtoffers werkelijk minder wordt, maar dat er minder gemeld wordt. De Rapporteur schat dat in werkelijkheid een derde van alle slachtoffers van mensenhandel minderjarig is en deze minderjarigen veelal slachtoffer zijn van binnenlandse seksuele uitbuiting. 

Kinderen en jongeren als dader van mensenhandel 

Tussen 2019 en 2023 waren er 62 adolescenten tot en met 22 jaar veroordeeld voor binnenlandse seksuele uitbuiting en 9 adolescenten voor internationale seksuele uitbuiting. 5 adolescenten werden veroordeeld voor criminele uitbuiting. Daders van binnenlandse seksuele uitbuiting zijn vaker minderjarig of adolescent dan daders van de andere vormen van mensenhandel. 31 procent van de gedagvaarde en veroordeelde daders van binnenlandse seksuele uitbuiting is jonger dan 23 jaar. Van de daders van internationale seksuele uitbuiting is 14 procent jonger dan 23 jaar en van criminele uitbuiting 15 procent. 

Definitie 

Mensenhandel betreft het werven, vervoeren of opnemen en huisvesten van mensen met het gebruik van dwang. Het doel van de mensenhandelaar is de uitbuiting van het slachtoffer voor financieel gewin. Dwang is bij minderjarigen geen vereiste om de situatie als mensenhandel te definiëren. Personen onder de 18 jaar worden gezien als bijzonder kwetsbare slachtoffers en worden daarom tegen zichzelf in bescherming genomen (CoMensha, z.d.; Nationaal Rapporteur, 2014). 

Mensenhandel komt in verschillende vormen voor, zoals arbeidsuitbuiting, criminele uitbuiting, seksuele uitbuiting en gedwongen orgaanverwijdering. Bij arbeidsuitbuiting gaat het om gedwongen arbeid of dienstverlening tegen geen of te weinig salaris. Slachtoffers van criminele uitbuiting worden gedwongen tot crimineel gedrag of tot bedelarij. Bij seksuele uitbuiting wordt iemand gedwongen seksuele diensten te verlenen ten behoeve van (financieel) gewin voor anderen. Er is sprake van gedwongen orgaanverwijdering wanneer iemand onder dwang zijn of haar orgaan moet afstaan. Vanwege het beperkte aantal geregistreerde slachtoffers is nog relatief weinig bekend over deze vorm van mensenhandel in Nederland (CoMensha, z.d.).

Er zijn verschillende soorten seksuele uitbuiting, zoals grooming, sextortion en loverboys. Bij grooming legt een volwassene online contact met een minderjarige met als doel hen seksuele handelingen te laten verrichten. Sextortion gaat over het afpersen van iemand met naaktfoto's of filmpjes. Loverboys zijn jongens die jongere proberen de prostitutie in te lokken of jongere dwingen om illegale activiteiten te doen (De Wegwijzer mensenhandel, z.d.).

Meer informatie

Seksuele uitbuiting