Cijfers over huiselijk geweld

Huiselijk geweld onder jongeren

In 2022 gaf 25 procent van de 16- tot 18-jarigen in de afgelopen 12 maanden aan slachtoffer te zijn geweest van één of meer vormen van huiselijk geweld en 16 procent van de 18- tot 24-jarigen. Voor alle vormen van huiselijk geweld geldt dat jonge vrouwen in 2022 vaker slachtoffer waren dan jonge mannen. Onder de 16- 18 jarigen zegt 29 procent van de meisjes en ruim 20 procent van de jongens slachtoffer geweest te zijn van één of meer vormen van huiselijk geweld. Onder 18- tot 24-jarigen gaat het om respectievelijk 20,2 procent en 12,8 procent. Dat blijkt uit de Prevalentiemonitor Huiselijk Geweld en Seksueel Overschrijdend Gedrag (PHGSG). De cijfers in deze PHGSG zijn gebaseerd op een internetenquête onder een steekproef van de Nederlandse bevolking van 16 jaar en ouder.

In de prevalentiemonitor wordt onderscheid  gemaakt tussen verbale agressie in huiselijke kring, fysiek geweld in huiselijke kring (bijvoorbeeld slaan, schoppen en dreigen met lichamelijk pijn), dwingende controle (waarbij één persoon structureel de andere domineert) en stalking door ex-partner. Van alle vormen van huiselijk geweld komt verbale agressie in huiselijke kring het meeste voor.  50,6 procent van de 16- tot 18-jarigen en 49,8 procent van de 18- tot 24 jarigen zegt hier in de afgelopen twaalf maanden slachtoffer van geweest te zijn. Van fysiek geweld is 15,2 procent van de 16- tot 18-jarigen en 8,7 procent van de 18- tot 24-jarigen slachtoffer geweest. Van dwingende controle in huiselijke kring is 14,2 procent van de 16- 18 jarigen en 8,3 procent van de 18- tot 24 -jarigen slachtoffer (Centraal Bureau voor de Statistiek, 2023).

Samenhang kindermishandeling en huiselijk geweld

De Nationale Prevalentiestudie Mishandeling maakt gebruik van informatie van professionals (zogenaamde informantenstudie) en is gericht op kinderen van 0 tot en met 17 jaar die relatief ernstig of structureel zijn mishandeld. Naar schatting zijn er in 2017 tussen de 90.000 en 127.000 kinderen die met één of meerdere vormen van mishandeling te maken hebben gehad. Bij 48 procent van de kinderen die slachtoffer zijn van mishandeling spelen ook andere vormen van huiselijk geweld in het gezin waarbij in 62 procent van de gevallen sprake is van huiselijk geweld tussen ouders onderling.

Wat de verschillende vormen van mishandeling betreft is bij 28 procent van de kinderen die slachtoffer zijn van seksueel misbruik ook sprake van een vorm van huiselijk geweld in het gezin. In 17 procent van de gevallen van seksueel misbruik was het kind ook getuige van het huiselijk geweld. Voor fysieke mishandeling is dat 53 procent (30 procent getuige), voor emotionele mishandeling 65 procent (54 procent getuige), voor fysieke verwaarlozing 37 procent (26 procent getuige) en voor emotionele verwaarlozing 56 procent (53 procent getuige) (Alink e.a., 2018).

In het Scholierenonderzoek naar kindermishandeling is in 2016 gekeken naar de samenloop van kindermishandeling en huiselijk geweld in gezinnen. Geschat wordt dat bij 2,5 procent van de 12-17 jarigen scholieren sprake is van mishandeling tegen het kind gericht én van fysiek geweld tussen de ouders onderling. Dit betreft een zelfrapportagestudie (Schellingerhout & Ramakers, 2017; Ten Boom & Wittebrood, 2019).

Definitie

Huiselijk geweld is geweld dat wordt gepleegd door iemand uit de huiselijke kring van het slachtoffer. Dat kunnen zijn: partners, ex-partners, gezinsleden, familieleden en huisvrienden. Het gaat bij huiselijk geweld om lichamelijke, seksuele en psychische vormen van geweld. Vormen van huiselijk geweld zijn onder andere kindermishandeling, partnergeweld en eergerelateerd geweld.

Onder partnergeweld verstaan we de gedragingen, handelingen en houdingen van één van de partners of ex-partners die erop gericht zijn de ander te controleren en te domineren. Het omvat fysieke, psychische, seksuele en economische agressie, bedreigingen of geweldplegingen die zich herhalen of kunnen herhalen en die de integriteit van de ander aantasten. Dit geweld treft niet alleen het slachtoffer, maar ook de andere familieleden, waaronder de kinderen. Termen die ook gebruikt worden zijn 'relationeel geweld', 'geweld tussen partners' en 'partnermishandeling'. Partnergeweld is een specifieke vorm van huiselijk geweld.

Kinderen als getuige van partnergeweld

De kinderen van ouders die te maken hebben met partnergeweld noemen we 'kinderen die getuige zijn van partnergeweld'. Met getuige zijn van geweld bedoelen we 'alle manieren waarop kinderen kunnen merken dat er sprake is van geweld tussen hun ouders.' Kinderen kunnen het geweld bijvoorbeeld zien of horen, de dreiging voelen als er sprake is van herhaald geweld en de gevolgen op korte en lange termijn meemaken, zoals letsel bij hun moeder of een vlucht naar een veilige plek.

Meer informatie

KindermishandelingImpactmonitor huiselijk geweld en kindermishandeling (CBS)