'Meer dan een dak boven je hoofd'

De vierde aflevering van De Jeugdkantine gaat over 'op jezelf wonen' en de invloed daarvan op het opgroeien van jongeren. De stelling is: je wordt pas volwassen als je op jezelf woont. Is dat zo? Hannes van de Ven van het NJi luisterde mee en geeft antwoord.

Jongeren zijn steeds ouder als ze het huis uit gaan. Ze waren in 2020 gemiddeld 24 jaar bij het verlaten van het ouderlijk huis. In 2012 was dat nog 23 jaar. Volgens Van de Ven was het in het verleden vanzelfsprekend dat jongeren op zichzelf gingen wonen. 'Dat is nu anders. Door het tekort aan betaalbare woningen blijven jongeren vaak noodgedwongen thuis wonen. Dat jongeren ervoor kiezen om thuis te blijven wonen is helemaal niet erg. Maar ze hebben vaak niet meer de keuze om zelfstandig te gaan wonen als ze die wens hebben. In dat opzicht heeft het dus een grote invloed op hun leven.'

Op eigen benen

Maar hoe belangrijk is op jezelf gaan wonen voor de overgang naar volwassenheid? Ben je pas echt volwassen als je op jezelf woont? Van de Ven: 'Op jezelf gaan wonen is een belangrijke stap in het volwassen worden. Je leert op eigen benen te staan, wordt zelfstandiger en hebt meer verantwoordelijkheid. Je zorgt voor je eigen eten, doet zelf de was en zorgt voor je huishouden. Kortom, je komt los van je ouders en dat helpt bij het volwassen worden. Maar op jezelf wonen is niet het enige dat je volwassen maakt, zoals onderzoeker Lonneke van den Berg ook benoemt in de podcast.'

Experimenteren

Voor het eerst op jezelf gaan wonen is volgens Van de Ven vooral een belangrijke tijd om te experimenteren en te oefenen. 'Op jezelf wonen gaat om meer dan een dak boven je hoofd. Het is een belangrijke fase om te oefenen met zelfstandig zijn. Hoe zorg je goed voor jezelf? En hoe zorg je ervoor dat je huis een fijne plek is? Door op jezelf te wonen leer je jezelf kennen en ontwikkel je stap voor stap een eigen identiteit. Het gaat er eigenlijk om dat je je eigen 'thuis' maakt.'

Het op jezelf gaan wonen is dus een fase waarin je veel leert, vertelt Van de Ven. 'Je moet ineens alles zelf regelen en leert jezelf kennen. Daarin kunnen ook dingen fout gaan. Misschien kom je er wel achter dat je nog niet klaar bent om op eigen benen te staan. Of heb je last van eenzaamheid. Dat is vervelend, maar ook een leerpunt. Je bent dan ieder geval een ervaring rijker en kunt dan meestal nog wel terug naar je ouders.'

Uitstellen van levenskeuzes

Uit onderzoek blijkt dat tegenslagen bij het vinden van een woning bij 42 procent van de jongeren een negatieve invloed heeft op hun mentale welzijn. Daarnaast heeft het ook invloed op de keuzes die zij maken in hun leven, vertelt Van de Ven. 'We zien niet alleen dat jongeren steeds later het ouderlijk huis verlaten, maar ook dat ze steeds vaker belangrijke levensbeslissingen uitstellen. Zo gaan ze op steeds latere leeftijd samenwonen. Daarnaast zien we dat jongeren door het ontbreken van woonruimte ook het krijgen van kinderen steeds vaker uitstellen. Overigens zijn er ook jongeren zoals podcast-host Rida Deraoui die er bewust voor kiezen om iets langer bij hun ouders te blijven wonen, bijvoorbeeld om wat extra te sparen.'

Andere oplossingen

Er wordt aan alle kanten gewerkt om het woningprobleem op te lossen. Toch zal het tekort aan woningen nog wel een tijdje blijven, zegt Van de Ven. 'In de politiek is er aandacht voor het probleem, maar er wordt nog te weinig naar jongeren geluisterd. Betrek jongeren bij bouwplannen en houd rekening met hun woonwensen. Daarnaast is het goed om ook te zoeken naar andere oplossingen. Zo zien we dat mensen in een groot huis soms een verdieping aan jongeren verhuren. Een andere mogelijkheid is dat woningen worden opgesplitst. Hierdoor kun je meer mensen huisvesten in al bestaande woningen.'

Toekomstperspectief

Veel jongeren die de stap naar een eigen woning willen maken, ervaren stress, frustratie en soms ook wanhoop. Van de Ven ziet deze emoties ook in een breder perspectief. 'Veel jongeren missen een positief toekomstverhaal. Ze maken zich zorgen om hun toekomst. Denk aan de gevolgen van klimaatverandering waarover veel jongeren zich zorgen maken. Ook de wooncrisis raakt jongeren hard en een snelle oplossing is er niet. Het is belangrijk voor jongeren om te weten dat zij niet het probleem zijn. Dat benadrukt podcast-gast Sofie de Vries ook in de aflevering. Het gebrek aan woningen is een probleem dat de hele samenleving raakt en dat door de hele samenleving moet worden opgelost. Mijn boodschap aan alle jongeren is: het ligt niet aan jou. Er wordt gewerkt aan oplossingen en uiteindelijk zal het je lukken een eigen plek te vinden.'

Luister naar de podcast

Of luister in je favoriete podcastapp:

Apple PodcastSpotifyDeezer

Bekijk de video

Video bekijken? Dan vragen we je eerst toestemming te geven voor het plaatsen van marketingcookies door derden. Of bekijk de video via https://www.youtube.com/watch?v=iq8p55zTaoQ

Cookies accepteren

Videobeschrijving

In deze aflevering van De Jeugdkantine gaat het over 'op jezelf wonen' en de invloed die dit heeft op het opgroeien van kinderen en jongeren. De stelling van de aflevering is: Je wordt pas volwassen als je op jezelf woont. Presentatoren Nienke de la Rive Box en Rida Deraoui gaan hierover in gesprek met Lonneke van den Berg, onderzoeker bij NIDI en Sofie de Vries, hoofdpersoon in de documentaire 'Helaas ben je het niet geworden'. Ook de jongeren op straat geven weer hun mening. Voor meer informatie over dit onderwerp ga naar www.nji.nl/op-jezelf-wonen.