Jongere staat er financieel slechter voor

De financiële gezondheid van jongeren en jongvolwassenen is in 2024 verslechterd. Dat blijkt uit onderzoek van Deloitte, het Nibud en de universiteiten van Tilburg en Leiden. 'De financiële situatie van jongvolwassenen is fundamenteel anders dan die van andere groepen', zegt Ellen Donkers van het NJi. 'Dat is een goede reden om in beleid meer rekening te houden met hun perspectief.'

Vorige jaar stegen de lonen sterker dan de inflatie. Meer Nederlandse huishoudens zijn nu financieel gezond. Die vooruitgang geldt echter niet voor jongeren en jongvolwassenen, blijkt uit het onderzoek. De financiële gezondheid van 18- tot 24-jarigen is achteruit gegaan. Zij profiteerden minder dan andere groepen van de loonstijgingen in 2024. Het percentage jongeren met een minimuminkomen is toegenomen. Ze maken gemiddeld meer schulden om rond te komen.

Jongeren en jongvolwassenen ervaren daardoor financiële stress, aldus Deloitte. Hoewel ze meer zijn gaan sparen en zich beter bewust zijn van financiële zaken en risico's, lukt het een groot deel niet om hun financiële situatie op orde te krijgen. Daarom roept Deloitte op tot gerichte ondersteuning bij het opbouwen van een financieel zelfstandig leven.

Perspectief van jongvolwassenen

'Dit onderzoek laat duidelijk zien dat de financiële situatie van jongvolwassenen fundamenteel anders is dan die van andere groepen in de samenleving', zegt Ellen Donkers van het Nederlands Jeugdinstituut. 'Dat is een goede reden om in beleid meer rekening te houden met het perspectief van jongeren en jongvolwassenen. Ze hebben niet genoeg inkomen. Ze werken minder uren, dus profiteren ze minder van loonsverhogingen. Ze hebben vaker een flexibel arbeidscontract. Ze kunnen moeilijker een betaalbare woning vinden. En net als voor iedereen zijn voor hen de boodschappen duurder geworden en is de huur gestegen.'

Financiële zelfstandigheid

Veel jongeren voelen zich niet voorbereid op hun financiële zelfstandigheid op het moment dat ze 18 worden, weet Donkers. 'Ze moeten leren omgaan met geld, maar dat gaat niet vanzelf. Het zit in de Nederlandse cultuur dat we weinig praten over inkomen en geld. Je vraagt elkaar niet wat je verdient en hoe hoog je hypotheek is. Mensen ervaren dat als ongemakkelijk, terwijl het juist belangrijk is om dat wel te doen. Want op de middelbare school hebben jongeren vaak nog niet echt een beeld van hoe duur dingen zijn. Ze hebben geen idee wat een normaal salaris is, omdat we het daar nooit over hebben.'

Praat als ouder over simpele dingen als hoeveel geld er binnenkomt, adviseert Donkers. 'Wat dingen kosten in de supermarkt, hoeveel je wekelijks kwijt bent aan eten, wat gas en licht kost. Dat kan beginnen met de prijs van een zak appels als kinderen klein zijn, en op den duur het verschil tussen een bruto- en een nettoloon. En als je gaat studeren, wat is later het salaris dat je in dat vak kunt verwachten?'

Doorgaande leerlijn

'Financiële opvoeding is een taak van ouders', vervolgt Donkers. 'Maar we weten dat niet alle ouders dat even goed kunnen. Zeker niet als ze zelf problemen hebben met geld. Daarom is ook financiële educatie op school belangrijk. Veel scholen doen dat sporadisch, bijvoorbeeld een paar lessen tijdens de Week van het Geld. Maar eigenlijk is een doorgaande leerlijn nodig. Kinderen kunnen het beste van jongs af aan leren wat de waarde van geld is. Van wat je kunt kopen voor 5 euro op de basisschool tot hoe je je inkomsten en uitgaven in een overzicht zet aan het eind van de middelbare school. Dat kan een school meenemen in het vak wiskunde en bij economie. Budgetteren is een basisvaardigheid, net als rekenen en schrijven.'

Meer informatie

Bericht DeloitteRapport Financiële gezondheidFinanciële opvoeding (Niud.nl)