Actieprogramma’s tegen jeugdcriminaliteit

In Nederland zijn er verschillende actieprogramma's en initiatieven tegen jeugdcriminaliteit. Mogelijk zijn ze ook voor jouw gemeente relevant. Op deze pagina geven we een overzicht van een aantal grote programma's.

Preventie met Gezag

Eind 2022 begon het programma Preventie met Gezag (PmG). Voor dit programma is incidenteel en structureel geld vrijgemaakt voor wijken en gemeenten waar deze problematiek groot is. Centraal binnen PmG staat enerzijds het vergroten van de kansen en weerbaarheid van jongeren in deze wijken en het voorkomen dat jongeren in de jeugdcriminaliteit belanden of doorgroeien. Anderzijds wordt er geïnvesteerd in het stellen van grenzen, bijvoorbeeld door de politie meer zichtbaar te maken in de wijk.

Momenteel krijgen binnen Preventie met Gezag 27 gemeenten structureel geld voor de aanpak van jeugdcriminaliteit. Dit zijn onder andere Amsterdam, Rotterdam Den Haag, Utrecht, Almere en Lelystad. Verder krijgen de komende drie jaar 20 gemeenten incidenteel geld, waaronder Gouda, Roermond en Zoetermeer.

De deelnemende gemeenten maken onderdeel uit van een monitorings- en evaluatiecyclus. Hierbij wordt onder andere gekeken naar de ontwikkeling van de jeugdcriminaliteit in de gemeenten en naar de activiteiten. Hiervoor wordt onder andere de Monitor Preventie met Gezag ontwikkeld.

Actieplan Wapens en Jongeren

Het Actieplan Wapens en Jongeren liep van 2020 tot en met 2022. De aanleiding was het stijgende aantal incidenten met wapens onder jongeren. Bij het programma waren onder andere verschillende gemeenten, ministeries, Halt en de politie betrokken. Het actieplan had als doel om wapenbezit en wapengebruik onder jongeren en jongvolwassenen te verminderen.

De acties waren gericht op bijvoorbeeld het vergroten van het bewustzijn over de risico's van wapens, het verminderen van de beschikbaarheid van wapens en het vergroten van mogelijke wettelijke maatregelen. Meer informatie over de doelen en activiteiten vind je in het Actieplan Wapens en Jongeren.

Als onderdeel van het actieplan zijn er verschillende publicaties en instrumenten ontwikkeld, zoals:

  • De Toolbox Wapens en Jongeren, met tools voor gemeenten en scholen. De toolbox vind je op de website van het CCV.
  • De Handreiking Zicht op Jongeren door het CCV, met informatie over jongeren die dreigen af te glijden richting criminaliteit en een overzicht van signalen waar professionals op kunnen letten.

Na de looptijd heeft het WODC het actieplan geëvalueerd. Uit de evaluatie kwamen positieve punten naar voren. Zo heeft het actieprogramma een impuls gegeven aan de aandacht en kennisontwikkeling over wapenbezit en -gebruik onder jongeren. Ook waren er verbeterpunten. Zo is het actieprogramma in korte tijd ontwikkeld, onder grote druk vanuit de samenleving en politiek. Hierdoor is er geen nulmeting gedaan, is er vooraf te weinig onderzoek gedaan naar de motieven van de doelgroep en ontbrak een focus voor de doelgroep van de aanpak. Mogelijk hadden enkele ingezette acties daardoor een tegengesteld effect. Daarover lees je meer in het evaluatierapport van het WODC.

Mike Loef

Mike Loef

medewerker opvoedvraagstukken