ADHD en het gezinsleven: ‘Waarom kan het bij ons nooit eens normaal?’

Onrustig en druk

Heidi en Tim merkten al vroeg dat hun dochter Lynn erg onrustig is. 'Als baby sliep ze slecht en was ze erg aanwezig', vertelt Heidi. 'Ook op de basisschool vonden leraren haar druk. Ze kreeg al snel een wiebelkussen en geluiddempende koptelefoon tegen alle prikkels. Maar we dachten eerlijk gezegd nooit aan ADHD omdat ik het van mezelf ook niet wist. Toen ze iets ouder werd, zei ze: "Het is druk in mijn hoofd. Mijn hoofd staat nooit stil". Een vriendin van haar met ADD had hier ook last van, dus Lynn wilde graag uitzoeken of dit bij haar ook de oorzaak was. Toen zijn we met haar naar de huisarts gegaan en heeft ze een doorverwijzing gekregen.'

Invloed ADHD op het gezin

Hoe ouder Lynn werd, hoe meer het gezin moeite kreeg met haar onrust. Tim: 'Ze was altijd haar spullen kwijt en dan begon ze te gillen en te schreeuwen als ze het niet kon vinden. Het kostte ons veel energie om hiermee om te gaan.' Vaak vroegen Heidi en Tim zich 's ochtends direct af hoe Lynn wakker zou worden. Want werd ze blij wakker, dan was iedereen blij, maar zo niet, dan wist het hele gezin dat ze voorzichtiger moesten zijn.

Verschillen in het gezin

Voor Tim en hun zoon Scott (11) was het vaak moeilijk om met de onrust van Lynn om te gaan. 'Scott en ik zijn juist heel gestructureerd en rustig en wisten daarom niet goed hoe we hiermee om moesten gaan', vertelt Tim. 'Mijn eigen onrust hielp daar ook niet bij', gaat Heidi verder. 'Lynn en ik konden flink tegen elkaar tekeer gaan. Soms was ik zelf ook veel te druk voor Scott. Alles moet bij mij snel, snel, snel, en Scott wil dat niet. Dan begon hij te huilen en zei hij "Mama ik vind je heel lief, maar je bent veel te druk voor mij".'

Aandacht voor het hele gezin

De jaren waarin het gezin nog niet wist dat Heidi en Lynn ADHD hebben, waren volgens Heidi erg lastig. 'Alle aandacht ging naar ons tweeën. Het was daardoor moeilijk om Scott niet uit het oog te verliezen. We probeerden dingen als gezin te doen, maar dat ging gewoon niet. Toen hebben we besloten het anders te doen. Dan ging Tim alleen met Lynn op pad en ik met Scott, of andersom.'

Nooit eens normaal

'Dat zorgt wel voor een splitsing in het gezin', vervolgt Heidi. 'Ik heb vaak gedacht: andere gezinnen zijn zo leuk met elkaar, waarom kan het bij ons nooit eens normaal?.' Maar het krijgen van de diagnose zorgde voor een omslag. 'We kwamen in contact met een orthopedagoge die Lynn heeft geholpen controle te krijgen over haar emoties met de gevoelsthermometer. Ook heeft zij haar krachten benadrukt, zoals het feit dat ze creatief is. Veel mensen met ADHD hebben namelijk problemen met hun zelfbeeld.'

Inspraak hebben en gehoord worden

Ook de rest van het gezin werd goed geholpen door de orthopedagoge. 'Zij leerde ons om beter met Lynn te overleggen als we iets gingen ondernemen', vertelt Tim. 'Ook is het belangrijk dat we haar emoties serieus nemen', vervolgt Heidi. 'Vaak kan Lynn verdrietig zijn om hele kleine dingen. Vroeger zeiden we dan "daar hoef je toch niet verdrietig om te zijn?". Nu zeggen we "wat vervelend dat je verdrietig bent, kom maar even uithuilen". Dat maakt zo'n groot verschil. Ze wil gewoon gehoord worden.'

Professionele hulp was de redding

Als je een vermoeden hebt dat je kind ADHD heeft, raden Heidi en Tim aan dit niet te negeren. 'We hadden graag eerder de diagnose gekregen', zegt Heidi. 'Uit onze ervaring is de pubertijd voor kinderen met ADHD echt heel moeilijk, dan heb je andere hulpmiddelen nodig. Met de tips van de orthopedagoge had ons een hoop ellende bespaard kunnen blijven. De professionele hulp is echt onze redding geweest.'

Humor en naar elkaar luisteren

Een andere redding was volgens Heidi humor en luchtigheid. 'Zo hebben we een familie-app die we "het perfecte gezinnetje" noemen. Daar maken we heel veel grapjes over. Maar het allerbelangrijkste is écht naar elkaar luisteren. Het is namelijk niet dat Tim en Scott begrip moeten hebben voor mij en Lynn, maar wij moeten ook begrip hebben voor mensen zonder ADHD.'