Instrumenten kunnen voor verschillende doeleinden gebruikt worden, zoals vroegsignalering, screening, diagnostiek en risicotaxatie.
Vroegsignalering
Vroegsignalering vindt plaats wanneer het vermoeden van problemen niet duidelijk is afgebakend. Deze instrumenten zijn bedoeld om al in een vroeg stadium te signaleren of er misschien 'iets' met een kind aan de hand is. De instrumenten zijn algemeen en laagdrempelig en kunnen bij grote groepen kinderen gebruikt worden. Een voorbeeld van zo'n instrument is KIPPPI, het 'Kort Instrument voor de Psychologische en Pedagogische Probleeminventarisatie' (Romijn en Kousemaker 2001). Dit instrument geeft inzicht in de sociaal-emotionele ontwikkeling, het welzijn en het gedrag van jonge kinderen.
Screening
Screening gaat een stap verder dan vroegsignalering. Instrumenten in deze categorie worden in een later stadium ingezet, bijvoorbeeld als er een vermoeden bestaat dat er iets met een kind aan de hand is maar de ernst van de problemen nog niet duidelijk is. Een voorbeeld van zo'n instrument is de CDI, de 'Children's Depression Inventory' (Timbremont e.a. 2008). Dit screeningsinstrument wordt gebruikt om meer inzicht te krijgen in het vóórkomen en de ernst van depressieve symptomen bij kinderen.
Diagnostiek
Diagnostische instrumenten zijn gericht op het stellen van een diagnose. Met deze instrumenten kan een ziekte of probleem worden vastgesteld. Een voorbeeld van zo'n instrument is de ADIS-C, de 'Anxiety Disorders Interview Schedule for DSM-IV' (Siebelink en Treffers 2001). Dit instrument kan gebruikt worden om angststoornissen bij kinderen te diagnosticeren.
Risicotaxatie
Risicotaxatie is de inschatting van de kans dat iemand binnen een bepaalde termijn opnieuw een delict zal plegen. De term risicotaxatie is ook van toepassing bij kindermishandeling. Een voorbeeld van een instrument voor risicotaxatie is de SAVRY, de 'Structured Assessment of Violence Risk in Youth' (Lodewijks e.a. 2006). Dit instrument kan gebruikt worden bij het inschatten van het geweldsrisico bij jongeren. Een ander voorbeeld is de LIRIK-JZ, het 'Licht Instrument Risicotaxatie Kindveiligheid - Jeugdzorg' (Ten Berge en Eijgenraam 2009). Dat is een hulpmiddel voor bureaus jeugdzorg bij het onderkennen van een vermoeden van kindermishandeling en bij het inschatten van het risico op kindermishandeling in de nabije toekomst.
Bronnen
- Berge, I. ten en K. Eijgenraam (2009), 'Licht Instrument Risicotaxatie Kindveiligheid (LIRIK)'. Utrecht, Nederlands Jeugdinstituut.
- Lodewijks, H.P.B., Th.A.H. Doreleijers, C. de Ruiter en H. Wit de-Grouls (2006), 'SAVRY. Handleiding voor de gestructureerde risicotaxatie van gewelddadig gedrag bij jongeren'. Assen, Van Gorcum.
- Romijn, A. en P. Kousemaker (2001), 'De KIPPPI-methode voor vroegtijdige onderkenning. Revisie en nadere verantwoording'. Leiden, Universiteit Leiden.
- Siebelink, B.M. en Ph.D.A. Treffers (2001), 'Anxiety Disorders Interview Schedule for DSM-IV - Child version. ADIS-C Handleiding'. Amsterdam, Harcourt Test Publishers.
- Timbremont, B., C. Braet en J. Roelofs (2008), 'Handleiding Children's Depression Inventory (herziene versie)'. Amsterdam, Pearson Assessment and Information.
